AGİ olarak bilinen asgari geçim indirimi sosyal güvenlik kapsamında çalışanlara devlet tarafından sağlanan ilave ödeme tutarını belirten bir kavramdır. Asgari geçim indiriminden yararlanmak için sigortalı olarak çalışanın bekar ya da evli olmasına, çocuk sahibi olup olmaması gibi pek çok etmene dikkat edilmektedir. Aynı zamanda bilinen bu durumların dışında farklı durumlarda da asgari geçim indirimi tutarı değişiklik göstermektedir.
Asgari Geçim İndirimini Etkileyen Faktörler
Sigortalı olarak çalışanların ücretlerine yansıtılan asgari geçim indirimi, çalışanlara yapılan ilave ödeme tutarlarını belirlerken birtakım temel noktaları baz almaktadır. Öncelikle AGİ’den tüm sigortalı olarak çalışanlar yararlanabilmektedir, bu bakımdan AGİ tüm çalışanları ilgilendiren bir noktadır. Ancak çalışanın durumu değişikliğe uğradıkça AGİ için de birtakım tutar güncellemeleri meydana gelebilmektedir. En temel ve yaygın olarak bilinen yönteme göre asgari geçim indiriminden faydalanmak için çalışanın bekar ya da evli olup olmadığına veya çocuklarının olup olmadığına bakılmaktadır. Bu durum AGİ’yi doğrudan etkilerken, indirimden yararlanmak için bu şartların dışında da birtakım yöntemler bulunmaktadır.
Bu bakımdan çalışanın medeni durumu başta olmak üzere, eşinin çalışıp çalışmadığına, çocuk sayısına, çocuklarının halihazırdaki yaşlarına ve öğrenim durumlarına bakılarak da sigortalı olarak çalışanın yararlanmakta olduğu asgari geçim indirimi tutarlarında yeniden hesaplama yapılmaktadır. AGİ tutarları otomatik olarak güncellenmediği için bu tür alanlarda değişikliklerin meydana gelmesi halinde çalışanın mutlaka bildirimde bulunması gerekmektedir.
Otomatik Güncelleme Yapılmıyor
Sigortalı çalışanın sosyal ve medeni durumundaki değişiklikleri asgari geçim indiriminden yararlanmayı sürdürmesi için mutlaka bildirmesi gerekiyor. Aksi halde yani bildirim yapılmadığı takdirde çalışanın asgari geçim indirimi mevcut durum üzerinden ödenmeye devam ediyor. Örneğin bir çalışan evlendiği halde evlenmesini indirimden yararlanmak için bildirimde bulunmadıysa, bu durumda evlilik öncesindeki indirim hakkından yararlanmaya devam ediyor. Bu kapsamda sigortalı olarak çalışanların medeni durumlarında ya da çocuk sayılarında ve çocuklarının yaş ile eğitim durumlarında, eşinin iş ve gelir durumunda herhangi bir değişiklik meydana gelmesi halinde bunu işverenlere ya da işyerlerine bir ay içerisinde bildirmeleri gerekiyor. Bu bildirim sayesinde asgari geçim indirimleri tekrar hesaplanıyor ve bu durum çalışanın yararına olabiliyor. Asgari geçim indirimi bildirimi yapıldığı tarihten itibaren takip eden ay devamında yeniden hesaplanan asgari geçim indirimi üzerinden tutar alınabilecektir.
Asgari Geçim İndirim Tutarını Değiştiren Koşullar
Asgari geçim indirimi her çalışanın mevcut durumuna göre değişiklik gösterdiği için farklı hallerde şartlara göre yeniden hesaplanmaktadır.
Buna göre asgari geçim indirimi hesaplaması için etkili olan etmenler şu şekildedir;
- Çalışan ile birlikte oturan ya da çalışan tarafından bakılmakta olan ve bu kapsamda; nafaka verilenler, evlat edinenler, anne ya da babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil olmak üzere 18 yaşını ya da aktif olarak öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış çocuklar ile çalışanlar aralarında yasal evlilik bağı bulunan eşler asgari geçim indirim tutarını belirlemektedir. 18 yaşını doldurmuş olan çocuklardan şayet öğrenimleri sona erenler için asgari geçim indirim tutarı da değişiklik gösterir. Eğer 18 yaşından sonra 25 yaşına kadar tekrar çocuğun öğrenime başlaması halinde indirim tutarı da yeniden hesaplanabilmektedir.
- Emekli maaşı almayarak çalışmayan ya da geliri olmayan eş de asgari geçim indiriminden yararlanılmasını sağlar. Bu bakımdan çocuk olmasına gerek yoktur, sadece eşin herhangi bir sosyal güvencesinin olmaması indirim tutarını değiştirmektedir.
- Eşlerin boşanmış olması halinde çocuklar için asgari geçim indiriminden yararlanmak sadece nafakaya hükmedilen eş için geçerlidir. Dolayısıyla bir eş daha önceden çalışmıyorsa ve agiden yararlanmıyorsa, boşandıktan sonra çocukların nafakası kendisindeyse çocuklarının üzerinden de indirimden yararlanacak ve tutar artış gösterecektir.
