Devlet Memuruna Hangi Cezalar Verilir?

Ülkemizde kamu hizmeti yapmakta olan birçok devlet memuru bulunmaktadır. Bu devlet memurları hizmet süreleri boyunca görevlerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Fakat bazı durumlarda olumsuz olaylar olabilmektedir. Bu olayların sonucunda cezalar verilmektedir. Devlet memuruna hangi cezaların verildiğini bu yazımızda inceleyeceğiz.

Kamu hizmetlerinin gerektiği gibi yürütülebilmesi için bazı yaptırımlar ele alınmaktadır. Kanunların emrettiği görevleri devlet memurları gerektiği gibi yerine getirmezse ya da yasaklanan işleri yapan memurlara ağırlık derecesine göre disiplin cezaları verilmektedir. Kanunlar kapsamında devlet memurlarına verilen disiplin cezaları şöyledir:

• Uyarma: Devlet memurunun görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile belirtilmesidir. Devlet memurlarına uyarma cezasının verilebileceği durumlar şöyledir:

1. İşbirliği içinde görevini yerine getirememek.
2. Kurumlar tarafından belirlenmiş olan kılık kıyafet hükümlerine uymamak.
3. Belirlenmiş olan tasarruf tedbirlerine uymamak.
4. Özürsüz olarak göreve geç gelmek, gereğinde erken ayrılmak.
5. Verilen görevlerin ve emirlerin zamanında yapılmaması ve düzensiz davranılması.

• Kınama: Devlet memurunun görevde ve davranışında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Kınama disiplin cezasını gerektiren haller şöyledir:

1. Verilen emirlerin yapılmasında kusurlu olmak.
2. Devlet memurunun eşlerinin ya da çocuklarının kazanç getiren durumlarını belirlenen süre içerisinde belirtmemesi.
3. Görev sırasında rütbece büyük olan kişiye hal ve hareketlerinde saygısız olmak.
4. Devlete ait olan belgeleri, araç gereçleri kaybetmek, özel işlerde kullanmak.
5. Devlet memurunun iş arkadaşlarına kötü davranmak.
6. Amiri ya da üstü tarafından verilmiş olan emirlere itiraz etmek.

• Aylıktan kesme: Disiplin cezası alan devret memurlarının aylıklarından 1/30 – 1/8 oranında aylık kesiminin yapılmasıdır. Aylıktan kesme cezasının devlet memurlarına verileceği durumlar belirlenmiştir. Bu durumları şöyle sıralayabiliriz:

1. Kasıtlı olarak devlet memurunun verilen görevleri zamanında yapmaması.
2. Özürsüz olarak devlet memurunun göreve gelmemesi.
3. Devlete ait olarak araç gereçleri menfaat uğruna kullanmak.
4. Görevle alakalı yanlış beyanlarda bulunmak.
5. Yasaklanmış olan yayınları evinde bulundurmak.

• Kademe ilerlemesinin durdurulması: Devlet memurunun bulunduğu kademedeki ilerlemenin fiili olarak 1-3 yıl durdurulmasıdır. Devlet memurlarına verilen cezalardan birisi olan kademe ilerlemesinin durdurulmasının verilmesinin nedenleri şöyledir:

1. Devlet memurunun göreve sarhoş gelmesi.
2. Devlet memurunun özürsüz olarak işe 3-9 gün gelmemesi.
3. Üstüne karşı küçük düşürücü hareketlerde bulunulması.
4. Devlet memurunun gerçeğe aykırı rapor düzenlemesi.

• Devlet memurluğundan çıkarılma: Disiplin cezası işlemiş olan devlet memurunun kamu kurum ve kuruluşundaki görevine bir daha dönememek üzere görevden çıkarılmasıdır.

Yukarıdaki disiplin cezalarının verilme durumları ve ne zaman verileceği devlet memurları ile ilgili olan kanunda işlenmiştir. Geçmiş hizmet döneminde başarılı sayılan, ödül ya da başarı belgesi alan devlet memurları eğer disiplin cezası alacaksa, bu cezalarda hafif olarak indirim uygulanabilmektedir.

Bazen disiplin cezası almış olan devlet memurlarına daha sonradan tekrar disiplin cezası verilme durumu olursa, bu ceza bir derece ağır olarak uygulanır. Devlet memurlarının disiplin cezası almamaları için bu durumlara dikkat etmelidirler.

Disiplin Cezalarının Uygulanması

Devlet memurlarına verilen cezalardan olan disiplin cezaları hükmün verildiği andan itibaren uygulanır. Disiplin cezalarından olan aylıktan kesme, cezanın veriliş tarihinde itibaren ilk aybaşında uygulanır. İlk olarak devlet memurlarına verilen disiplin cezaları üst disiplin amirine iletilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası buna ek olarak bir de  Devlet Personel Başkanlığına bildirilmektedir.

Disiplin Cezalarını Vermeye Yetkili Olanlar

Devlet memurlarına verilen bu disiplin cezalarını vermeye yetkili olan kişiler belirlenmiştir. Disiplin cezalarından olan uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından verilmektedir. Kademe ilerlemesinin durdurulması için ise, devlet memurunun bağlı bulunduğu disiplin kurulu tarafından karar alınır ve sonrasında da atamaya yetkisi olan amirler il disiplin kurulunun kararına dayanarak valiler tarafından verilmektedir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası ise disiplin cezası alacak olan devlet memurunun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararları ile verilmektedir.

Devlet memuruna verilen cezalardan önce memura kendisini savunma hakkı verilir. Belirtilen gün içerisinde devlet memuru savunmasını yapmalıdır, eğer bu süre içerisinde savunmasını yapmazsa devlet memuru savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Ayrıca disiplin cezalarına karşı devlet memuru, idari yargı yoluna başvurabilmektedir.