İş Mahkemeleri ve Arabuluculuk Sistemi
İşçi ile işveren arasında oluşan anlaşmazlıklar iş mahkemelerine başvurarak haklarını arıyorlar. İş mahkemelerine olan yoğun talep nedeni ile işçilerin açmış olduğu mahkemeler çok uzun sürelerde sonuçlanıyor ve iş mahkemelerin iş yükü çok azla hale geliyor. Bu yoğunluğun azalması ve iş mahkemelerinin hızlı bir şekilde çalışmalarını sağlamak için hazırlanmış olan iş mahkemeleri kanun tasarısı meclis alt komisyonuna getirilerek incelenmeye başlandı. Buna göre iş mahkemeleri kanun tasarısında işçi ile iş veren arasına bir arabuluculuk sistemi getiriliyor. Arabuluculuk sistemi ile işçiler; izin ücretleri, kıdem tazminatları, mesai ücretleri, çalışma şartları, işe iade davası ve mobbing gibi konularda işverene dava açmadan önce arabulucuya giderek müracaat edecekler.
Arabulucu kişiler ütün bu konular ile ilgili olarak çalışmalar yapacak ve en fazla 3 hafta gibi bir süre de başvuruyu karara bağlayacaklar. Arabulucuların bulunmadığı yerlerde işçiler sulh hukuk mahkemelerine başvurarak yazı işleri müdürlüğüne dilekçelerini sunacaklar. Yeni yasa tasarısı kabul edildiğinde işçiler iş mahkemelerine gitmeden mecburi olarak arabuluculara başvuracaklar. Arabuluculara başvurmadan açılacak davalar hakimler tarafından reddedilecek. Bu sistem hem iş mahkemelerinin üzerindeki iş yoğunluğunu azaltacak hem de davaların çok kısa süre de çözümlenmesini sağlayarak zamandan tasarruf edilmesini sağlayacak.
Arabuluculuk ofisleri tüm adliyelerde yer alacak. Dava açacak kişi öncelikle davalı tarafın ikamet adresinin yer aldığı yerleşim yerindeki adliyeye gidecek ve başvuru yapacak. Arabuluculuk daire başkanlığı yapılan başvurunun türüne ve konusuna göre uzman arabulucular görevlendirerek başvurunun 3 hafta içinde çözülmesini sağlayacak. Arabuluculuk Daire başkanlığının görevlendirdiği arabulucular yerine davalı ve davacı taraflar arabulucu seçme hakkına sahip olabilecekler. Eğer davalı ve davacı taraf arabulucular üzerinde hem fikir değilse arabuluculuk bürosu yeni bir arabulucu atayabilecek.
Arabulucular konu hakkında detaylı inceleme yaptıktan sonra kararlarını direk olarak verebilecek veya görev süresini zorunlu halleri belirterek 1 hafta daha uzatabilecek. Arabulucuların her hangi bir davada karar vermesi sonrasında arabulucu ücreti davalı ve davacı taraf tarafından eşit olarak ödenecek. Arabulucu konu ile ilgili incelemelerin sonucunda her iki tarafında hazır bulunduğu ortamda kararını açıklayarak işçi ve işverenin anlaşmasını sağlayacak. Eğer arabulucunun kararı işçi ve işveren tarafından kabul edilmeyip anlaşma sağlanamazsa devam edecek olan arabuluculuk hizmetlerinin ilk iki saati devlet tarafından karşılanacakken geri kalan saat ücretleri ise işçi ve işveren tarafından eşit şekilde paylaşılacaktır.
Arabuluculuk Ofisinin Bakacağı Konular
Arabuluculuk ofisleri işçi ile işveren arasındaki her türlü anlaşmazlık konusuna bakabilecek. Hem işveren tarafından hem de işçi tarafından yapılan başvuruları incelemek zorunda olan arabuluculuk ofisleri; işçilerin rızası dışında işten çıkarılması, işe iade talepleri, maaş zammı istekleri, sigorta primi ödemeleri, iş yerinde yeterli güvenlik tedbirlerinin alınmaması, mobbing, özlük haklarının karşılanmaması,fazla mesai ücretleri gibi her türlü konuya bakacaklar. Bu konular hakkında detaylı bilgilerin toplanması için talep edilmesi durumunda iş yerinde çalışma odası ve gerekli çalışma teçhizatı iş veren tarafından karşılanacaktır.
Arabuluculuk sistemi sayesinde iş mahkemeleri daireleri üzerinde birikmiş olan dava dosyaları azalacağı gibi iş mahkemelerinin uzun sürelerde sonuçlandıramadığı davalarda kısa sürelerde karar bağlanacak. İşçi ile işveren arasında anlaşmazlığın devam etmesi durumunda ise işçi veya işveren iş mahkemesine dava açabilecek. Arabulucuların kararı sonrasında anlaşma sağladığı takdirde işçi aynı konu ile ilgili olarak iş mahkemelerinde dava açamayacak.Yine arabulucuların kararı sonrasında anlaşma sağlandığı takdirde en geç 30 gün içinde işten çıkarılan işçi işine iade edilmek zorundadır. Ayrıca arabuluculuk sisteminde zaman aşımı da ortadan kalkıyor. Son tutulan tutanak tarihinde zaman aşımı duruyor ve arabulucunun kararına kadar bu süre donduruluyor.
