ref: refs/heads/v3.0
emeklilikssksgkbaÄŸkurkredilerkosgebengellie-devlet

Hizmet Akdinin Unsurları Nelerdir?

Hizmet Akdinin Unsurları Nelerdir?
04.01.2017

Ülkemizde birçok çalışan ve sigortalı vatandaş bulunmaktadır. Bu yazımızda hizmet akdinin unsurlarının neler olduğunu anlattık. Ancak öncelikle hizmet akdi nedir, bunu açıklamakta fayda var.

Hizmet akdi çoğunlukla devamlı bir çalışma halinden ziyade belirli bir süre içinde çalışma halinde düzenlenir, fakat uzun süreli hizmet akitleri olabildiği gibi süresiz hizmet akdi de yapılabilir, taraflar anlaştığı sürece bu konuda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Hizmet akdi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda, hizmet sözleşmesi ve iş mevzuatında tanımlanmıştır. Aynı kanunun 393. maddesine göre; hizmet sözleşmesi, işçinin işverenin inisiyatifine bağlı olarak belirli bir süreyle sözleşmede belirtilen işi göreceğini; işverenin de yine sözleşmede belirtilmek üzere zamana ya da yapılan işin miktarına göre ödeme yapacağını kabul etmesi durumunda imzalanan sözleşmedir. Hizmet akdinin temel amacı sürekli olmayan işlerde hem işçiyi hem de işvereni güvence altına almaktır. Hizmet akdine bağlı çalışanlar 5510 sayılı kanunun 4A maddesine bağlı çalışmakta olup, sosyal güvenceleri SSK üzerinden yapılır.

Hizmet akdi hukuki olarak ikili akitler kapsamında olup her iki tarafın rızasını gerektirir. Taraflardan birinin kandırılması, hile ile herhangi bir maddenin yanlış aksettirilmesi durumunda hizmet akdi geçerliliğini yitirir.

4857 sayılı kanunun 8.maddesine göre işveren ve işçi arasında yapılan herhangi bir sözleşmenin hizmet akdi sayılması için bulundurması gereken unsurlar vardır. Bu unsurlar bağımlılık, iş, ücret ve süredir. Hizmet akdinin unsurları nelerdir, ayrıntılı açıklayalım.

Bağımlılık

İş akdi her iki tarafın belirli şartlara razı gelmesi sonucu imzalanan çift taraflı bir sözleşme olmakla birlikte, işçinin işverene bağımlılığını gerekli kılar. Bu bağımlılık; yapılan işin işverenin denetlemesi altında olması, işverenin gereken durumlarında işçiye müdahale edip işi kontrol edebilme hakkını kendinde bulundurması şeklinde tezahür etmektedir. İş sözleşmesindeki bağımlılık unsurunun varlığı aslında bu sözleşmeyi eser ya da vekalet gibi diğer belirli bir işin yapılması sonucu ödeme yapılmasını zorunlu kılan sözleşmelerden ayıran unsurdur. Örneğin, eser sözleşmesinde müteahhit yalnızca bir eser yapıp, bunu belirli bir süre içinde işverene teslim etmeyi kabul eder. Yapacağı eserde tamamen özgürdür ve işverenin onun üzerinde bir yaptırım gücü yoktur. İş akdindeki bağımlılık unsuru, onu bu yönden diğer sözleşmelerden ayırır.

Ä°ÅŸ

Hizmet akdinde işçi, işverenin belirlediği sürede ve onun belirlediği yerde belirli bir işi görmeyi kabul eder. Hizmet akdinin unsurlarından olan iş önemli yer tutmaktadır. Bu iş sözleşmede tanımlanmakla birlikte, fiziksel ya da zihinsel güç ya da ikisini birlikte gerektirebilir. Bu noktada işçinin, yapılan iş sonunda işverenin elde edeceği ekonomik kazanç noktasında hiçbir sorumluluğu yoktur. O yalnızca işi yapacağını taahhüt etmektedir, sonuçlar onun sorumluluğunda değildir.

Süre

Hizmet akdinin unsurlarından birisi süre olarak belirlenmiştir. Hizmet akdinin yazılı olması 4857 sayılı Kanunun 9. maddesi doğrultusunda bir yıla kadar şart değildir. Bir yıla kadar olan sürelerde hizmet akdi sözlü de olsa geçerlidir ancak bir yıldan daha uzun bir çalışma süresinde hizmet akdinin yazılı olması zorunlu kılınmıştır. Hizmet akdi kesintisiz bir süre için ya da aralıklı periyotlar süresince yapılabileceği gibi süresiz de olabilir. Hizmet akdinin süresiz olması yasal zorunluluk değil, tarafların isteği doğrultusunda kullanabilecekleri bir haktır.

Ãœcret

Hizmet akdinin diÄŸer bir unsuru da ücrettir. İşçinin gördüğü iÅŸ sonunda alması gereken bir ücret olduÄŸu iÅŸ akdinde açıkça belirtilmiÅŸtir. İşçinin rızası olduÄŸu sürece, yapılacak olan ödeme süreye baÄŸlı olarak günlük, haftalık ya da aylık olarak ödenebilir veya yapılan iÅŸin birimi üzerinden parça, alan ya da hacim bazında da ödenebilir. Ä°ÅŸverenin işçinin ücretini ödeme yükümlülüğü olmayan durumlar ise işçinin yapılan iÅŸi gönül bağı olan birinin hatırı için ya da sosyal, ahlaki sorumluluÄŸu için yapmasıdır. Bu durumlarda yapılan iÅŸ, hizmet akdinde belirtilen “bir ücret karşılığı yapılan iÅŸ” tanımına uymadığından dolayı, iÅŸ verenin ödeme yapma zorunluluÄŸu bulunmamaktadır.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.