Engelliler Hangi İşlerde Çalıştırılabilir, Engel Durumuna Göre

Engeller hangi işlerde çalışabilir sorusu iş yaşamında yer almak isteyen engelliler tarafından merak edilmektedir. Engelli statüsünde olanlara iş yaşamında belirli kolaylıklar ve avantajlar sunulmaktadır ve mevzuat kapsamında engellilerin görev alacakları işler de bu kanun uyarınca düzenlenmektedir.

İş Kanununa Göre Engelli Kimdir?

İş Kanunu kapsamında engelli olarak nitelendirilen kimseler doğuştan ya da daha sonradan bedensel, zihinsel, duyusal ve sosyal yeteneklerinde kısıtlama yaşayan ve bu oranın da en az yüzde 40 olduğu kimselere denilmektedir. Mevcut sağlık sorunları yüzünden birtakım zorluklar yaşayan ve bu yüzden günlük gereksinimlerini karşılamakta zorlanan kimselere kanun kapsamında istihdam edilmeleri ve daha kolay geçimlerini sağlamaları için birtakım kolaylıklar sağlanmaktadır. Kanun uyarınca engellilere özel kadrolar açılmakta ve son zamanlarda yapılan düzenlemeler ile belirli sayıda çalışanın üzerinde olan işletmeler için engelli personel istihdam etme zorunluluğu getirilmiştir. Aynı zamanda engellilere çeşitli sosyal alanlarda çeşitli indirimler de sunulmakta ve bundan yararlanmaları mümkün olmaktadır. Engelliler için vergi indirimi, ÖTV’den muaf olma, erken emeklilik gibi önemli haklar bulunmaktadır.

Belirli şartları sağlayan işyerlerinde engelli çalıştırılması zorunlu tutulmaktadır. İş Kanunu 30’uncu maddesi kapsamında aynı il sınırları içinde bir işletme en az 50 işçi çalıştırıyorsa bu durumda engelli işçi de çalıştırmak zorundadır. Özel sektöre ait olan bu işletmelerde çalışan sayısının en az yüzde 3’üne denk gelecek şekilde engelli istihdamı yapılmalıdır. Yüzde hesabının yapılması esnasında şayet sonuç küsuratlı çıkıyorsa bu durumda yarım ya da sonrasındaki tutara yuvarlama yapılmalıdır. Örnek olarak çalışan sayısının yüzde 3’ü temel alındığında sonuç yüzde 5,56 çıkıyorsa bu durumda işletmenin 6 engelli kişi çalıştırması gerekmektedir.

Engelli İşçi Çalıştırmayana Ceza Var

Engelli işçi çalıştırmama cezası kanunlar kapsamında belirlenmiştir ve işletmeye idari para cezası uygulanmaktadır. Engelli işçi çalıştırmama cezası her yıl değişmektedir ve yeniden değerlendirme oranı ile birlikte bulunur. Bu cezanın uygulanması için aynı il sınırları içerisinde tek ya da birden fazla işletmede işletme sahibi 50’den fazla personeli olduğu halde engelli işçi çalıştırmıyor ya da yapılacak olan hesaptan daha düşük oranda engelli personel istihdam ediyorsa bu durumda, cezai işlem uygulanacaktır. Engelli personel çalıştırma hesabında il sınırları temel alınmaktadır. Bu bakımdan Türkiye genelinde şubeleri olan bir işletme için ülke genelindeki şubelerindeki çalışan sayısı toplu halde hesaplamaya dahil edilmez. Asıl önemli olan nokta il sınırları içindeki çalışan sayısı olmaktadır.

Engelliler Hangi İşlerde Çalışabilir?

Engellilerin çalışacakları işler kanun kapsamında belirlenmiştir. Engelli olan kimseler yer altı ve su altı işlerde çalıştırılmamaktadırlar. Buna göre iş tanımı olarak yer altı ve su altı olarak faaliyet yürüten işletmeler için engelli işçi çalıştırma zorunluluğu yoktur. Bu zorunluluğun olmamasının yanında istense dahi bu tür işletmelerde engelli işçi çalıştırılamaz. Bu iş tanımlarının yanında engellilerin sağlık raporlarında, engel durumlarına göre çalıştırılamayacağı meslek kolları da belirtilmektedir. Her engel durumu aynı olmadığı için engelli kişinin hangi işte çalışıp çalışmayacağı da sağlık raporu temel alınarak belirlenmektedir. Örneğin gözlerinde yüzde 40 engel olan birisi ile ellerinde yüzde 40 engel olan birisinin çalıştırılacağı işler farklılık taşıyabilmektedir.

Bu durumun belirlenmesinde alınan engelli raporu temel alınır. Tam teşekkülü hastanelerin sağlık kurullarından alınış olan engelli raporları kişinin güncel engel durumunu gösterdiği gibi hangi işlerde çalışmaya uygun olduğunu da belirtmektedir. Bu bakımdan işverenler engelli çalışan alımlarında bu engel raporlarını dikkate almalı ve rapor kapsamında görev tanımına uygun olacak şekilde istihdam sağlamalıdırlar.

Engelli Memur İşe Alım Şartları Nelerdir ?

Engelli Sağlık Kurulu Raporu Yenilemesi Nasıl Yapılır?

Malulen Emekli Aylığı (Maaşı) Ne Kadar, Kimler Alabilir