Türkiye bir deprem ülkesi olduğu için riskli binalarda oturmak son derece riskli olabilmektedir. Özellikle son zamanlarda yaşanan depremler ile birlikte kentsel dönüşüm detayları tekrar gündeme geldi. Eski ve riskli binalarda oturanlar için kentsel dönüşüm olanakları bulunmaktadır.
Kentsel Dönüşüm Nedir?
Kentsel dönüşüm tanımı itibariyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından uygulanmakta olan, kanundaki tam açılımı ile afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi yasası olarak bilinmektedir. En temelde bu uygulamanın amacı başta deprem olmak üzere kaya düşmesi, sel, çığ ve benzeri gibi afet riskine karşı dayanıksız olan ve risk dışında kalan, ekonomik olarak ömürlerini tamamlamış olan, tadilat ile iyileştirme yapılmayacak, eskiyen ve hasarlı olan binaların yerine güvenli ve sağlıklı yaşam alanlarının oluşturulmasıdır. Bu sayede deprem gibi afetlerde can kayıplarının azaltılması amaçlanmaktadır. Dönüşümün aynı zamanda bir diğer boyutu da çarpık kentleşmenin etkilerinin azaltılması ve refah seviyesi yüksek, kentsel dokuya da uygun olan binaların inşa edilmesidir.
Ancak her bina kentsel dönüşüm kapsamında tutulmuyor. Kentsel dönüşümden yararlanmak için uygun şartların sağlanması ve gerekli olan belgelerin ibraz edilmesi ile kentsel dönüşüm başvurusu yapılabilmektedir.
Kentsel Dönüşüm Başvurusu Nereye Yapılır?
Kentsel dönüşüm başvurusu için öncelikli olarak riskli olduğu düşünülen yapının tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun için de binanın can ve mal güvenliği için uygun olmadığını belirtecek olan bir raporunun alınması gerekmektedir. Bu bakımdan 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi kapsamında yapının riskli olarak tespit edilmesi gerekmektedir. Binanın risk taşıdığının tespiti için ise Bakanlık tarafından belirlenen kurum ve kuruluşlar tarafından yapılması gerekiyor. Bu kuruluşlara dilekçe vererek binanın risk durumu ortaya çıkarılmaktadır.
Risk değerlendirmesini yapacak olan kuruluşa başvuru yaptıktan sonra kuruluş tarafından yapılacak olan incelemeler sonrasında bina riskli olarak değerlendirilmişse bu durumda bakanlığa kentsel dönüşümden yararlanmak için gerekli olan belgeler ile başvuru yapılması gerekmektedir.
Kentsel dönüşüm başvurusu esnasında istenen belgeler şu şekildedir;
- Tapu fotokopisi,
- Başvuru sahibinin nüfus cüzdanı fotokopisi, şayet bina apartman ise mülk sahiplerinin nüfus cüzdanı örnekleri,
- Tapıdan alınacak, bina kat maliklerinin hisse oranlarını gösteren belge,
- Belediyen alınan binanın statik projesi ya da statik proje olmadığına dair yazı,
- Yine belediyeden alınacak ulusal adres veri tabanı yazısı ile yerleşim yeri adresi doğrulama yazısı,
- Vekaletname,
- Şirket imza yetkisi ile başvuru yapılacaktır.
Başvuru sonrasında tüm bina kat maliklerinin onayı dahilinde risk durumuna göre öncelikli olarak kentsel dönüşüm başlatılacaktır.
Kentsel Dönüşümde Kira Yardımı Nasıl Alınır?
Kentsel dönüşüm kira yardımı dönüşüme girmiş olan binanın yeniden inşası süresince kat sahiplerinin ya da kiracıların mağdur olmasını önlemek amacıyla devlet tarafından verilmekte olan bir destektir. Bu kapsamda kira yardımı süreleri son yapılan değişiklikler ile birlikte 48 aya çıkarılmıştır. Başka bir deyişle başvuru yapanlar 48 ay süre boyuna kira yardımı alabilmektedirler. Aynı zamanda dönüşüm projelerinin finansman durumu da göz önünde tutularak kira yardımlarının 12 aya kadar olan kısımları peşin olarak da ödenebilmektedir.
Kira yardımının alınması için ise öncelikle mal sahibi ya da kiracının bulunmakta olduğu yapının riskli olduğunun Bakanlık tarafından kabul edilmesi ve daha sonra kentsel dönüşüm kapsamında yenilenmesi gerekmektedir. Bu durumda kişiler bakanlığa kira yardımı başvurusu ve diğer istenecek belgeler ile birlikte başvuru yapabilmektedirler. Kentsel dönüşümün başladığı tarihten geçerli olacak şekilde banaklık tarafından geri ödemesiz kira yardımı sunulmaktadır. Kira yardımları bölgelere göre 700 TL’den 1150 TL’ye kadar farklılık gösteriyor.
