Özellikle son zamanlarda altın ve döviz oranlarında artış görülmesi ile birlikte bireysel emeklilik sisteminde ne kadar alınır sorusu gündeme gelmektedir. Bireysel emeklilik sistemi temelde bir tasarruf fonu olduğu için belirli oranlar üzerinden emeklilik sonunda alınacak tutarlar hesaplanabilmektedir.
Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir?
Bireysel emeklilik sistemi olarak adlandırılan sistem, kişilerin emeklilik – yaşlılık dönemlerinde ekonomik ihtiyaçlarını daha iyi şekilde karşılayabilmeleri amacıyla uygulanmakta olan bir sistemdir. Temel olarak banka ya da sigorta kurumları tarafından tasarruf hesabına kişi dahil edilir ve her ay yaptığı prim ödemeleri ile bu tutarların işletilmesi sağlanır. Primler birikerek ve ilgili fonlarda değerlendirilerek sigorta sahibine belirli süreler sonunda temel birikim kazandırmayı amaçlamaktadır. Primler, aynı zamanda ilgili süre şartlarının sağlanmasından sonra toplu olarak talep edilebildiği gibi aylık olarak da alınabilmektedir. Bunun için emeklilik yaşının en az 56 olması ve sistemde de 10 yıl kalınması ile birlikte önemli getiriler elde edilmektedir. Sistem için sunulan devlet teşvikleri sayesinde de vergi avantajı ya da çeşitli katkılardan yararlanarak alınacak emeklilik ödemelerini yükseltmek mümkündür.
Bu bakımdan bireysel emeklilik sistemi temelde bir tasarruf fonu olup emeklilik alternatifi değil, destekleyicisi olarak görülmelidir. Halihazırda yeni işe başlayanlar için zorunlu olduğu gibi dışarıdan, herhangi bir işte çalışmayanlar için de primlerini düzenli olarak ödemeleri şartıyla sisteme giriş yapmak mümkündür. Yatırılan prim tutarları ve yaş şartları ile birlikte ilgili süre sonunda ne kadar ödeme alınacağını da önceden hesaplamak mümkündür.
Bireysel Emeklilik Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Bireysel emeklilik hesaplaması yapmak esasında tek bir formüle dayanmamaktadır çünkü alınacak ödemeleri belirleyen ve etkileyen pek çok değişken bulunmaktadır. Bu yüzden örnekler üzerinden hesaplama yapmak çok daha kolay şekilde hesaplama sağlayacaktır.
Buna göre 25 yaşındaki kişi BES primi olarak her ay 100 TL verdiğinde yani yıllık 1200 TL ödeme yaptığında ve bu tutarın da her yıl yüzde 5 oranında artması halinde, 56 yaşına geldiğinde 167 bin liraya yakın birikim elde edecektir. Bu tutarın 33 bini devlet katkısı olarak sunulmaktadır. Dolayısıyla 134 bin lira birikim yapılmış, 33 bin lira da devlet katkısı olarak sunulmuştur. Sistemden çıkış esnasında yapılacak kesintiler ile birlikte toplamda 164 bin lira almak mümkün olacaktır. Aynı yaş şartlarında aylık 200 lira ödendiğinde ise 56 yaşında gelindiğinde 334 bin lira birikim sağlanacaktır. Bu tutarın 66 bin lirası devlet katkısı olacaktır. 35 yaşında olan kişi her ay 250 lira yatırdığında ise 56 yaşına geldiğinde 288 bin lira birikim elde edecek, bu tutarın 57 bini devlet tarafından kendisine verilecektir.
Yaş Arttıkça Tutar Düşer
Bireysel emeklilik sistemi yaş açısından oldukça önemlidir, sisteme yaş bakımından ne kadar erken girişi yapılırsa, daha sonra alınacak birikim tutarı da o kadar yüksek olmaktadır. Örneğin 40 yaşında sisteme her ay 350 lira ödeyerek giriş yapmış birisi emekliliği geldiğinde 170 bin lira alacaktır. Bu tutarın 33 bin lirası devlet katkısı olacaktır. Eğer 40 yaşında sisteme 500 lira ile giriş yapılırsa ve emeklilik dönemine kadar bu oran her yıl yüzde 5 olarak artış gösterirse toplamda alınacak tutar 243 bin lira olacaktır. 45 yaşında olan her ay 700 bin lira öderse, emeklilik döneminde 194 bin lira ödeme alabilecektir.
50 yaşında sisteme girildiğinde ise sistem kuralı gereği 60 yaşında emeklilik ödemesine hak kazanılmaktadır. Bu durumda giriş yapanlar ise aylık prim olarak en az 2 bin lira ödemek durumundadırlar.
