Koronavirüs salgını nedeniyle sigortalı olarak bir işyerinde çalışan işçilerin haklarında da düzenlemeye gidilmiştir. Bu bakımdan 6331 sayılı kanun çerçevesinde işverenler, çalışanların işyerlerinde sağlık ve güvenliklerini sağlamakla yükümlü tutulmaktadırlar. Şayet bu kapsamda işçinin koronavirüse yakalanması da işvereni yasal – hukuki açıdan sorumlu kılmaktadır.
İşverenlerin Çalışanların Sağlığını Sağlamaktaki Rolü
6331 sayılı kanun açık bir şekilde “İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması,” konusunda işverenlere çalışanların işyerlerinde, mesai saatleri kapsamında sağlık ve güvenlik tedbirlerinin sağlanmasını şart koşmaktadır. Aynı zamanda çalışma koşullarının da iyileştirilmesine yönelik gerekli olan çalışmaların yapılmasında yine işveren hukuki açıdan da sorumlu tutulmaktadır.
Bu bakımdan, özellikle koronavirüs salgını çalışanlar için bulaşma riski açısından büyük sorun teşkil edebilmektedir. Böylece özellikle kronik hastalığı bulunan işçilerin çalıştırılması ve işyerinden kaynaklı koronavirüse kapılmaları halinde işverenler için hukuki ve cezai yaptırımlar uygulanabilmektedir. Her ne kadar halihazırdaki kanun çerçevesinde koronavirüs SGK tarafından meslek hastalığı ya da iş kazası olarak kabul edilmemesine karşılık, özellikle işyerinde virüse yakalandığı tespit edilen çalışanlar için işveren kusuru aranmaktadır.
İşveren Sorumlu Tutulur
SGK tarafından koronavirüs iş kazası ya da meslek hastalığı olarak görülmemesine karşılık çalışan işyerinde virüse yakalanmışsa, bu durumda işverenin gerekli güvenlik ve sağlık önlemlerini almadığı için sorumlu tutulması olasıdır. Bu durumda fiil ile sonuç arasında uygun bağ şartı aranmaktadır. Sözleşmeye konu olan özel hukuk kapsamında borçlunun ya da failin sorumluluğu belirtilirken fiil ile sonuç arasında illiyet bağı kurulamazsa, bu durumda sonuçtan borçlu ya da fail sorumlu tutulmaktadır. Çünkü iş kazalarında iş ve kaza arasında bir bağ kurulduğunda söz konusu sorumluluk işverene ait olabilmektedir. Ancak çalışanın ağır kusuru ya da üçüncü kişilerin ağır kusuru olduğunda işverende sorumluluk aranmamaktadır.
Koronavirüs kapsamında ise bu illiyet bağının kurulması için belirli şartlara bakılacaktır. Buna göre kronik hastalığı bulunan bir işçiyi işe davet eden ve çalışmasını sağlayan işveren, bu noktada sorumlu olacaktır. Aynı şekilde işyerinde gerekli hijyen ve sağlık önlemlerinin alınmaması, işveren tarafından işyerinin salgın kapasitesinin aşılarak çalıştırılması, gerekli benzeri düzenlemelerinin yapılmaması gibi etmenler işyeri sahibini virüse yakalanan işçi üzerinden sorumlu hale getirebilmektedir. Çalışan, virüse yakalanmasında tamamen işverenin kusurlu olduğunu düşünüyor ve bunu ispat edebiliyorsa, bu durumda SGK’ya başvuru yapabilir ve SGK tarafından gönderilecek müfettişler ve ekipler tarafından inceleme talebinde bulunabilir.
Tedbir Alındığı Hallerde İşverenin Sorumluluğu
Eğer işveren, virüs salgını nedeniyle gerekli çalışma koşullarını aksatmadan ve tam olacak şekilde işyerinde sağlıyorsa, bu durumda çalışanın virüse yakalanması halinde işveren sorumluluğu değil, çalışanın kusuru, üçüncü kişilerin kusuru ya da başka sebepler aranacaktır. Böylesi bir durumda ise işveren cezai yaptırıma maruz bırakılamaz. Bir diğer önemli nokta da kronik hastalığı bulunan kimselerin işveren rızası ile çalışmaya başlamalarında görülmektedir. Bu noktada, kronik hastalığı bulunan kimselerin çalıştırılıp virüse yakalanmaları halinde işverenin kronik hastalığı biliyorsa sorumlu tutulmakta, bilmiyorsa ilgili hukuk düzenlemelerine göre sorumlu olmayacaktır.
Başka bir deyişle çalışan kronik hastalığını sağlık raporu ile işverene ibraz etmişse ve buna rağmen çalışmaya başlamışsa, yakalanacağı virüs yüzünden işveren sorumlu tutulabilmektedir. Şayet işverene kronik hastalığı olduğunu sağlık raporu olacak şekilde ibraz etmemişse, bu halde kronik rahatsızlığı yüzünden salgına yakalanması halinde işveren sorumlu tutulmayacaktır. Bu noktada çalışanların işverenlere mevcut rahatsızlıklarını bildirmeleri önem taşımaktadır.
