ref: refs/heads/v3.0
emeklilikssksgkbağkurkredilerkosgebengellie-devlet

Emeklilikte Yaşa Takılanlar ve Yaşadıkları Sorunlar

Emeklilikte Yaşa Takılanlar ve Yaşadıkları Sorunlar
04.02.2018

İnsanlar herhangi bir işte çalışırken ya da kendi işlerini yaparken sigorta primi ödemesi yapmaktadır. Bu prim sayesinde emeklilik için gerekli olan şartlardan bir tanesi yerine getirilmiş olmaktadır. Ülkemizde insanların emekli olabilmesi için belli şartlar bulunmaktadır. Söz konusu şartlar prim gün sayısı ve yaştır. Fakat daha önceki dönemlerde bu şartların yerine farklı şartlar bulunmaktaydı ve insanlar buna göre emekli olmaktaydı. Ülkemizde söz konusu emeklilik yasası bazı dönemlerde kökten değişmiş ve buna bağlı olarak da şartlar farklılık göstermiştir. Söz konusu değişikliklerden bir tanesi de 1999 yılında yapılmış ve bu yasadan dolayı emeklilikte yaşa takılanlar oluşmaya başlamıştır. Bu tarihten sonra bu sorunu yaşayan kişilerin sayıları sürekli artış göstermiştir.

Daha önce geçerli olan ve 1999 yılında değiştirilen yasaya göre insanların emekli olabilmesi için belli bir süre sigortalı olarak kalmaları ve belirtilen günleri tamamlamaları gerekmekteydi. Erkekler 25 yıl sigortalı kalması ve 5000 günü tamamlamaları durumunda emekli olabilirken kadınlar 20 yıl sigortalı kalması ve 5000 günü tamamlaması durumunda emekli olabilmekteydi. Yani herhangi bir yaş şartı aranmaksızın bahsedilen şartları sağlayanlar emekli olabilirken 1999 yılında yapılan değişiklik ile söz konusu durum değişmiştir. Bunun için önce 4447 sayılı kanun çıkarılmış ve gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Emeklilikte yaşa takılanlar problemi ortaya çıkınca ilgili yasa Anayasa Mahkemesine taşınmış ve yüksek mahkeme söz konusu yasayı iptal etmiştir.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar ve Kademeli Yaş Artışı

4447 sayılı kanunda emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltilmesi düzenlenmişti. Fakat yüksek mahkeme tarafından iptal edilen düzenlemeyle sorunun çözüldüğü düşünülse de 4759 sayılı yasa ile yeni bir düzenleme yapılmış ve emeklilik yaşı kademeli olarak artırılmıştır. Erkekler için emeklilik yaşı 44’den 60’a kademeli olarak artarken kadınlarda ise 40’dan 58’e kademeli olarak artmıştır. Böylece EYT de denilen grup oluşmuştur. Bu kanuna göre kişiler sigorta prim sayısı ve sigortalılık süresini tamamlasalar dahi emekli olabilmek için belirtilen yaşa ulaşmaları ya da farklı bir ifade ile belirtilen yaşı beklemeleri gerekmektedir. Böylece insanların emekli olabilmeleri 3 yıl ile 12 yıl arasında ötelenmiş olmuştur. Emeklilikle ilgili sorunun genel sebebi bu şekilde olup yıllarca çözülmeyi beklemektedir.

Yüzbinlerce kişinin şuan EYT adı verilen grupta olduğu ve emekli olabilmek için yaşı beklediği düşünülmektedir. Söz konusu sorunun çözülmesi için farklı adımlar atılmakta fakat şuana kadar net bir durum oluşmamaktadır. Bu sorunun çözümü içi Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığına öneriler ve talepler sürekli iletilmekte ve ciddi bir adım beklenmektedir. Zaman zamanda muhalefet milletvekilleri bununla ilgili soru önergeleri vermekte ve sorunun kısa sürede çözülmesini talep etmektedirler. Kısa süre önce bu bakanlığa getirilen Jülide Sarıeroğlu’na talepler iletilmekte ve sorunun çözümü için somut adımlar beklenmektedir. Fakat yapılan açıklamalara göre şu aşamada böyle bir adım olmadığı anlaşılmaktadır. Fakat insanların önemli bir kısmı 2018 yılında bu sorunun çözüleceğini umut etmektedir.

Yapılacak bir düzenleme ile emeklilikte yaşa takılanlar söz konusu sorundan kurtulabilmektedir. Bu yönde hazırlanması muhtemel yasa tasarısının bazı maddeleri kulislerde dolaşmaya başladı. Henüz teyit edilmese de söz konusu bilgilere göre 2018 yılının içinde bu sorunun çözülme olasılığının arttığı söylenebilmektedir. Bu yasa düzenlemesinde dikkat çeken en önemli husus bu sorunu yaşayan kişilerin emekli olabilmeleri için emekli maaşlarının belli bir bölümünden vazgeçmeleri ile ilgilidir. İddia edilen tasarıya göre insanların emekliliklerine bir yıl kalmış ise maaşlarının %5 daha az almayı kabul etmeleri halinde emeli olabileceklerdir. Fakat söz konusu durumdan sadece yaş hariç bütün şartları yerine getiren kişiler yararlanabilmektedir.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar ve Çözüm Önerileri

EYT grubunda olanların problemlerinin çözümü için uygulanması planlanan tasarı toplamda 15 maddeden oluşmaktadır. Söz konusu durum gerçekleştiğinde hazineye yansımasının ne olacağı ve bütçeni bu durumdan ne kadar etkileneceği de hesap edilmektedir. Bundan dolayı da Maliye Bakanlığı ile de ciddi bir koordinasyon bulunmakta ve çalışmalar buna göre yürütülmektedir. Söz konusu tasarıya göre hazineye gelecek yük dışında emekli olacakların almaktan vazgeçmeleri istenen oranlar da ciddi şekilde hesaplanmaktadır. Buna göre:

  • Emekli olma yaşına 1 yıl kalanlar %4
  • Emekli olma yaşına 2 yıl kalanlar %5
  • Emekli olma yaşına 3 yıl kalanlar %6
  • Emekli olma yaşına 4 yıl kalanlar %7
  • Emekli olma yaşına 5 yıl kalanlar %8
  • Emekli olma yaşına 6 yıl kalanlar %9
  • Emekli olma yaşına 7 yıl kalanlar %10

Yukarıdaki seçenek şuanda üst kurullar tarafından derinlemesine tartışılmakta ve bu konudaki maliyet hesapları büyük bir hassasiyet ile yapılmaktadır. Fakat bunun dışında da farklı şekillerde çalışmalar olduğu sızan haberler arasında bulunmaktadır. EYT probleminin çözülmesi için beş farklı problemden bahsedilmektedir. Bunlar şu şekildedir:

  • Yıpranma Payı Yüksek Olan Meslek Grupları: Bazı meslekler diğerlerine göre çok daha yıpratıcı olabilmektedir. Bundan dolayı da böyle mesleklere yıpranma, fiili hizmet süresi adıyla farklı avantajlar sağlanması düşünülmektedir. Böylece insanlar 12 ay çalıştıklarında 15 ay çalışmış gibi gözükecek ya da işe giriş süresi bir miktar geriye çekilecek.
  • Askerliğini İşe Girmeden Önce Yapan Erkekler: Erkekler dönemine bağlı olarak 600 güne kadar askerlik yapabilmektedir. Daha sonra bu süreyi borçlandıklarında hem sigorta prim sayıları artmakta hem de iş giriş tarihleri geriye çekilmiş olmaktadır. Böylece erkek çalışan 2 yıla kadar avantaj sağlamaktadır.
  • Doğum Borçlanması ile Erken Emekli Olan Kadınlar: EYT problemine kısmi çözümler getirecek formüllerden bir tanesi de budur. Bu durum genellikle sigorta prim sayısının eksik olması durumunda kullanılmaktadır. Sigorta prim sayısı eksik olan kadınlar her çocuk için 2 yıl borçlanma yapabilmektedir. Böylece 3 çocuk için 6 yıl borçlanma yapılabilmekte ve sigorta prim sayısı tamamlanmış olmaktadır. Bunun da belli şartları bulunmaktadır.
  • 9 Eylül 1999 Tarihinden Önce Emekli Olanlar: 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün ile emekli olunabilmektedir.
  • Bakıma Muhtaç Çocuğu Olan Kadınlar: 2008 yılında çıkarılan yasa ile bakıma muhtaç çocuğu olan kadınların prim ödeme gün sayılarının 4’te 1’i prim ödeme gün sayılarına eklenmekte ve yaştan düşmektedir.

Emeklilikte yaşa takılanlar yukarıda bulunan formüllerden birisini uygulayarak emekli olabilmektedir. Fakat bunun için de şartların sağlanması gerekmektedir. Kısaca söz konusu formüller genel bir çözüm sağlamakta son derece uzaktır. Bundan dolayı da bir yasal düzenlemenin yapılması şarttır. Yukarıda belirtilen 15 maddelik yasa tasarısının gerçek olması durumunda sorunun çözümüne yönelik ciddi bir adım atıldığı anlaşılacaktır. Fakat söz konusu durum şuanda sadece kulislerden sızan bilgi mahiyetindedir. Emeklilikte yaşa takılanlar çok ciddi bir bekleyiş içindedir ve seslerini farklı platformlarda duyurmaya çalışmaktadır. Zaman zaman da bunda son derece başarılı olmaktadır. Özellikle emeklilik hakkını elde ettiği halde yaşı bekleyip de çalışma gücü olmayan kişilerin çok ciddi bir mağduriyeti bulunmaktadır. Bu kişiler hayatlarını devam ettirme noktasında çok büyük bir zorluk yaşadığı için sorunun kısa sürede çözülmesini ve emekli maaşı ile de hayatlarını bir nebze daha rahat devam ettirmek istemektedir.

Yorumlar

  1. müjdat dedi ki:

    merhaba ben kalp kırizi geçirdim ana damar tıkalıydı stent takıldı 2 yıl oldu ve sonrada ağır derecede uyku apne çıktı ve cihaz verdiler oranı 49.4 şeker var tansiyon kollestirol var buna göre emekli ola bilirmiyim 1988 de iş başlangıcım var 3000 gün pirimim var

  2. Veli dedi ki:

    İyi günler dilerim. 05/06/1967 doğumluyum. Askerliğimi 26/05/1992 – 26/08/1993 tarihleri arasında 15 ay olarak yaptım. 03/04/1995 tarihinde sigortalı olarak işe başladım. Daha sonra 14/05/1996 tarihinde farklı bir kurumda memuriyete başladım. Halen teknisyen kadrosuyla tekniker ünvanıyla çalışmaktayım. SGK dökümünde toplamda 114 gün 4/a lı ve 7846 gün 4/c li çalıştığım gözükmekte. 2005 den bu yana 7 defa anjiyo oldum 5 adet stent takıldı. Kalp hastasıyım. Bu şartlarda emekli olabilme seçeneklerim hakkında bilgilendirirseniz çok memnun olurum. Şimdiden teşekkürler. Saygılar..

    1. Danışma Birimi dedi ki:

      Merhaba,

      Normal emeklilik için;

      Tabi Olunan Emekli Yaşı: 55 (5.6.2022)
      Şuanki Yaşınız: 50
      Tabi Olunan Hizmet: 25
      Toplam Hizmet: 23 Yıl 3 Ay 24 Gün
      Kalan Hizmet: 1 Yıl 8 Ay 6 Gündür.
      Bilgi: Emekli olabilmeniz için yaş ve hizmet sürenizin(Her ikiside) mutlaka doldurulmuş olması gerekmektedir.

      Daha erken emeklilik için en az %40 işgücü kaybı raporu almalısınız.

  3. nesrin dedi ki:

    yıllardır aynı seyler söylenip duruyor söz konusu milletvekili maaşları olunca iktidar muhalefet birleşip bir gecede kanun çıkartıyorlar ama vatandaşa gelince bin türlü akıl oyunlarıyla kandırıyorlar oysa ki devlet vatandaşını kandırmaz verdiği hakkı geri almaz . siz suriyelileri besleyin bizim kazanılmış haklarımızı gasp edip onlara yedirenlere hakkımı helal etmiyorum.

  4. Seher dedi ki:

    15/12/1971 dogum tarihi ilk işe baslama tarihimm 22/08/1986 dır
    nezaman emeklı olurum
    2cocuk var 1991 ve 2008 doğumlu

    1. Danışma Birimi dedi ki:

      Merhaba,

      İlk sigortalık tarihiniz 1986 yılına göre emeklilik şartlarınız;

      – İşe başlama tarihi yani ilk sigortalı olma tarihi 24.05.1986 ile 23.05.1987 tarihleri arasında olan kadınların SSK emeklilik şartları; tamamlamaları gereken sigortalılık süresi 20, tamamlamaları gereken yaş 43 ve tamamlamaları gereken prim ödeme gün sayısı 5150’dir.

    2. EDİZ dedi ki:

      sizin girişiniz 1986 bence sigortaya gidin hemen hesaplattırın emekli olursunuz eger 5500 gununuz varsa eger gununuz eksıkse ıkı cocuk ıcın 4 yıl yani 1400 güne ne denk gelen gun karsılıgı borçlanır gunlerinizi tamamlamaya calısırsınız….

  5. Nuray Büyükbaş dedi ki:

    1971 doğumluyum, sigorta girişim 1987 oluyor, 2 senelik pirim açığım var, pirimim eksik olmasaydı 2 sene önce emekli olmuş olacaktım. Ben hiç evlenmedim ve doğum borçlanması gibi kadınlara sağlanan haklardan da yararlanamıyorum, yani diyeceğim o ki benim gibi bekâr bayanların günağı ne? sağlamış olduğunuz sözde torba yasası hiç bir şekilde bekâr ve hiç evlenmemiş bayanları kapsamıyor, neden bizler de düşünülmüyoruz, o kadar mağdur insanlar varki, kardeşimin de tam tersi fazla-fazla pirimi var, sadece yaşını bekliyor, başka bir adam 70 yaşında pirimi açık böyleleri de var, mezarda mı emekli olunsun yani, lütfen biraz daha yapıcı, yaratıcı ve insanları umutlandıran haklar olsun. Tüm mağdurlar mutlu olsun.

  6. müjdat dedi ki:

    1973 DOGUMLU OLUP 1988 DE İŞE BAŞLADIM YALNIZ PİRİM GÜNÜM SAGLIK DOLAYSIYLA 3000 GÜN BU YASA ÇIKARSA YARARLANA BİLİRMİYİZ

  7. zeynep dedi ki:

    Merhaba.. Benim Ocak 1999 sigorta girişim var ama sadece bir aylık bir prim ödemesi mevcut. 2000 Ekimde de MEB’de öğretmenliğe başlayıp emekli sandığına geçtim ve halen devam ediyorum.. Merak ettiğim 20 yılda emeklilik hakkına sahip olup olamayacağım. E-devlette yaş 56 gösteriiyor . Ama en azından 20 yılda emeklilik hakkı kazanabilir miyim sigorta girişimden dolayı ve bunun için ne yapmam lazım? Teşekkürler..

    1. Danışma Birimi dedi ki:

      Merhaba,

      Memuriyet öncesi hizmetler sadece hizmet sürelerine eklenmektedir. Emeklilik ve hizmet süresini düşürmemektedir.