Ülkemizin ekonomik temelini oluşturan bireyler, çalışanlar olarak tanımlandıkları kanunlar ile korunmaktadırlar. Çalışanların haklarını koruyan kanunlar aynı zamanda, onların yükümlülüklerini de ortaya koymaktadır. Çünkü hangi işte veya meslekte çalışıyor olursa olsun kişiler gerek toplumsal ve gerekse bireysel olarak bir takım yükümlülüklere sahiptir. Bunlar ise temel olarak sigorta ve vergi ile alakalıdır. Bahsettiğimiz bu ödevler çalışanların hak ve sorumluluklarını düzenleyen kanunlar ile sabitlenmiştir ve herkes için geçerlidir. İşçiler, memurlar, personeller, esnafların her biri için ayrı düzenlemeler söz konusudur.
Bağımsız Çalışanların Sorumlulukları
Bağımsız çalışanların sigortalılık bildirim sorumlulukları, kişilerin bağlı oldukları vergi dairesi, meslek odası ve öteki kurumlara tanımlanmış durumdadır ve bu hususla ilgili olarak:
- Gelir vergisi mükellefi olan kişiler ilgili vergi dairesi tarafından
- Gelir vergisinden muaf tutulanlar ise esnaf ve sanatkâr sicil müdürlükleri tarafından
- Şirket ortakları ise bulundukları duruma dayalı olarak ticaret sicil memurluğunca veya şirket görevlileri tarafından
Çalışma işlemine tam olarak başladıkları ve türlerine göre bu kurumlara tescilleriningerçekleştirildiği tarihten başlayarak 15 gün içerisinde “sigortalı işe giriş bildirimi” ile kuruluşlara bildirilmelidir. Bununla beraber 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 4 üncü maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine dahil olarak faaliyette bulunan kişilerin bu faaliyetlerini alakalı kurum ve kuruluşlardan edinebilecek belgeyle belgelemek şartı ile sigortalılık taleplerine engel bir durum söz konusu olmamaktadır.
Prim Ödemeleri
Tüm iş yerlerinde söz konusu olduğu gibi bağımsız olarak çalışanlarda sigorta primi ödeme yükümlülüğüne sahiptir.
Keza bu anlamda 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da önem taşımaktadır. Bu kanun işverenin ve çalışanların, çalışmakta oldukları iş yerlerindeki sağlık ve güvenlik imkanlarının sağlanması ve iyileştirilmesi adına yetki, sorumluluk, hak ve ödevleri belirlemektedir.
Bu kanun ile gerek kamu gerekse özel olmak üzere tüm sektörler aynı anda düzenlemeye tabii tutulmuştur. Bu anlamda işçi ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerinin düzenlemesini ortaya koyan kanunlar aracılığı ile tüm yetki ve sorumluluklar öğrenilebilmekte ve yerine getirilebilmektedir. Bu kanunların çiğnenmesi durumunda ise cezai yaptırımlar ve yasal uygulamalar gündeme gelir.
