Yıl sonunun yaklaşması ile birlikte vergi ödemeleri de öne çıkıyor. Konuyla ilgili olarak serbest meslek kazançlarında vergi sisteminde değişikliğe gidildi. Bu değişiklik kapsamında 2020 yılında 600 bin lirayı aşan serbest meslek kazançları için beyanname verilmesi ve yüzde 40 oranında da vergi ödenmesi gerekiyor.
Serbest Meslek Kazançlarında Vergi Sistemi Değişti
Telif kazançlarını da içine alan serbest meslek kazançlarında vergi sisteminde değişikliğe gidildi. Kazanç tutarları ne olursa olsun, daha önceki senede sadece yüzde 17 oranında vergi ödenmekteydi. Değişiklik kapsamında ise yani 2020 yılında 600 bin lirayı aşan serbest meslek kazançları için beyanname doldurulması ve yüzde 40 oranında vergi ödenmesi gerekiyor. Serbest meslek kazançlarında bugüne değin gelir vergisi tarifesi uygulanmamakta ve sadece yüzde 17 oranında vergi alınmaktaydı. Bu bakımdan gazete yazarları ve televizyon yorumcuları gibi kesimler de telif kazançlarından yüzde 17 oranında vergi ödüyorlar ve bu nihai vergi olarak kabul ediliyordu.
Gelir Vergisi Kanunu kapsamında serbest meslek kazançlarına istisna yaratan halleri düzenleyen maddede ise değişiklik yapıldı. 2020 yılında elde edilen telif kazançları ve diğer serbest meslek kazançlarında gelir vergisi tarifesinin 4’üncü dilimindeki tutar aşıldığında, kazancın tamamı için beyanname doldurulması gerekiyor. Bu bakımdan 2020 yılında kazancı 600 bin lirayı aşmış olanların beyanname doldurmaları gerekiyor. Bu durumda yüzde 40’a kadar erişecek oranlar üzerinden yeniden vergi hesaplaması yapılacak. Hesaplanan tutar üzerinden ise yüzde 17 oranında ödenmiş vergi mahsup edilerek kalan tutarın ödenmesi sağlanacak.
Düzenleme Kapsamında Olanlar
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan gelir vergisi tebliği taslağında ise düzenlemeye ilişkin ayrıntılar yer alıyor. Buna göre serbest meslek kazançları istisnasından yararlanma hakkından yazar, tercüman, heykeltıraş, hattat, ressam, bilgisayar programcısı, mucitler ve kanuni mirasçıları yararlanabiliyor. İstisna kapsamına ise şiir, hikaye, roman, bilimsel araştırma yazarları, bilgisayar yazılımcısı, karikatürist, fotoğrafçı, sinema yönetmeni, yapımcısı vb, senarist gibi kişilerin eserleri ile ihtira beratları yer alıyor. Söz konusu eserlerin ise gazete, dergi, bilgisayar, internet ortamı, televizyon, radyo gibi mecralarda yayınlanması, kitap, CD, disket, resim, heykel, nota olarak ihtira beratlarının satılması ya da kiralanması durumunda elde edilecek hasılata istisna uygulanıyor.
Söz konusu meslek kazançlarından 2020 yılında elde edilecek gelirin 200 bin lirayı aşmaması halinde, bu kazançlardan yüzde 17 oranında vergi alınıyor. Bu kazançlar için ise beyanname doldurmaya gerek kalmıyor. Diğer gelirler ise haliyle beyanname verilmesi halinde de bu kazançlar beyannameye dahil edilmeyecek. Serbest meslek kazancının daimi ya da bir defalık olması da önem taşımıyor. Şayet bir defalık 600 bin lirayı aşan bir kazanç söz konusu olduğunda yine beyanname verilmesi gerekiyor.
Kazancın 600 Bin Lirayı Aşması Halinde Yüksek Vergi
Serbest meslek kazancı 2020 yılında 600 bin lirayı aşması halinde istisna kapsamında tutulmuyor. Sınırın aşılıp aşılmadığı ise yıl sonunda belirleniyor. Şayet aşılma durumu söz konusu ise elde edilmiş kazançların tamamı için gelecek yıl Mart ayında beyan verilmesi gerekiyor. Yıllık beyanname verilmesi durumunda mesleki kazancı elde edebilmek için yapılan tüm giderlerin de kazançtan indirilmesi gerekiyor. İndirimin uygulanması için ise mutlaka giderlerin belgelendirmesi şart tutuluyor. Beyanname verilmesi halinde ilaveten şahıs sigortası primleri, eğitim ve sağlık harcamaları, sponsorluk harcamalarım ile bağış ve benzeri yardımlar da gelirden düşülebilecek. İndirimler çıkarıldıktan sonra kalan kazanç üzerinden nihai vergi tutarı hesaplanacak. Bu yıl yüzde 17 oranında ödenmiş vergiler, hesaplanan tutardan mahsup edilerek kalan tutarın ödenmesi gerekecek.
