Koronavirüs salgını nedeniyle pek çok işletme ekonomik zorluklar yaşadığı için, işçilerinin sözleşmelerini feshetmek yerine kısa çalışma ödeneğinden yararlanıyorlar. En son 31 Ağustos 2020 tarihine kadar geçerliliği açıklanan kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresi 2 ay daha uzatıldı ve böylece 31 Ekim 2020’ye kadar kısa çalışma ödeneği geçerlilik kazandı. Bu durumda işverenler için özellikle hangi eksik gün kodunun kullanılacağı merak edilmektedir.
Kısa Çalışma Ödeneği Uzatıldı
31 Ağustos 2020 tarihine kadar geçerli olan kısa çalışma ödeneği, cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile birlikte 2 ay daha uzatılarak 31 Ekim 2020 tarihine kadar uzatıldı. Buna göre salgın yüzünden ekonomik olarak etkilenen işletmeler, çalışanlarının iş sözleşmelerini sonlandırmak yerine kısa çalışma ödeneğinden 2 ay daha yararlanabilecekler. Fakat bordro ve SGK bildirimleri yapılırken kısa çalışma süresi kapsamında ay içinde biten sürede salgın ücretsiz izin kullanan işçilerin oluşturduğu durum işverenler için hangi eksik gün kodu kullanılacağı sorusunu oluşturmaktadır.
Bu bakımdan ay içinde kısa çalışma ödeneği bittikten sonra kalan süreler için çalışanların nakdi ücret desteği çerçevesinde ücretsiz izinden yararlandırmak isteyenler 27 Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler ya da 29 Pandemi Ücretsiz İzin ve Diğer kodunu mu seçecekleri belirsizlik taşımaktadır. Bu noktada özellikle işçinin mevcut durumunu dikkate almak gerekmektedir, eğer kısa çalışma ödeneğinden halihazırda ve uzatılan süre kapsamında 2 ay daha yararlanılacaksa bu halde, seçilen koda dikkat edilmelidir.
Hangi Kod Seçilecek?
17 Nisan 2020 tarihli 7244 sayılı kanın ve 4857 sayılı iş kanunu çerçevesinde yer alan geçici 10’uncu maddesi kapsamında salgın nedeniyle ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmayan işçiler ve iş sözleşmesi işsizlik ödeneğine hak kazanacak şekilde geçersiz kılınmasına karşılık işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere şayet herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan emeklilik aylığı almamaları şartıyla, geçici 10’uncu madde kapsamında bulunan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek şartıyla, nakdi ücret desteği verilebilmektedir.
İlgili kanunda belirtildiği üzere nakdi ücret desteğinin usul ve esaslarında 5’inci maddede yer alan a bendinde, nakdi ücret desteğinden yararlanmak için ücretsiz izne ayrılan işçilerin aylık bildirimlerinin SGK’ya ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ilgili ayın 3’üne kadar işverenler tarafından yapılması şartı bulunuyor. Bu bakımdan bildirimi yapılan işçiler için ilgili ay kapsamında aylık prim ve hizmet belgelerinde eksik gün nedeni 28 – pandemi ücretsiz izin olarak seçilmesi gerekiyor.
Uygulama Alanına Göre Kod Seçilmeli
Öte yandan 5510 sayılı kanun kapsamında ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden fazla olmak kaydıyla sigortalı olarak çalıştırılan kimselerde bu durum değişikliğinin yapılması ise ücretsiz iznin verilmiş olduğu ay sonuna kadar aynı eksik gün kodu ile birlikte SGK’ya bildirilmesi gerekiyor. Ayrıca hüküm kapsamında 4447 sayılı kanun çerçevesinde ücretsiz izin bildirimi yapılacak olan dönemde salgın sebebiyle ücretsiz izin ile birlikte geçici 24’üncü madde kapsamına girmeyen bir eksik gün olmasu durumunda ise beyannamelerin verilmesinde 29 – Pandemi Ücretsiz İzin ve Diğer olarak kod seçilmelidir.
Bu bakımdan aynı ay içinde hem nakdi ücret desteğinden yararlanan hem de kısa çalışma ödeneği alınırsa, beyanname için belirtilecek olan kod 29 – Pandemi Ücretsiz İzin ve Diğer olmalıdır. Geçen aylarda yapılan beyanname bildirimi süresi ve yöntemlerindeki değişiklik ile birlikte işverenlerin beyanname esnasında doğru kodları seçmeleri büyük önem taşıyor. Beyanname bildirimi esnasında yanlış ya da eksik kod seçilmesi halinde ön görülen cezalar işverene kesiliyor ve işveren cezaları ödemekle yükümlü kılınıyor.
