ref: refs/heads/v3.0
emeklilikssksgkbağkurkredilerkosgebengellie-devlet

İşten Çıkarılacak İşçinin Dikkat Etmesi Gereken Noktalar

İşten Çıkarılacak İşçinin Dikkat Etmesi Gereken Noktalar
30.09.2020

Her ne kadar koronavirüs tedbirleri kapsamında işten çıkarma yasağı bulunuyor olsa da çoğu uzmana göre yasağın kalkmasından sonra pek çok işletme çalışanlarının işine son verecek. Bu yüzden çalışanların özellikle işten çıkarma sürecindeki haklar konusuna dikkat etmeleri gerekiyor.

İşten Çıkarma Durumunda Dikkat Edilecekler

İlgili iş kanunu kapsamında, belirsiz süreli olarak yapılmış iş sözleşmelerinin feshinden önce mutlaka durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekmektedir. Bu duruma ihbar süresi ya da ihbar öneli denilmektedir. İstisnalar dışarıda tutulmak üzere iş sözleşmeleri genel olarak belirsiz süreli olarak yapılmaktadır. İhbar süresi temel olarak çalışanın ilgili iş yerindeki çalışma süresine göre tespit edilmektedir. Bu bakımdan ihbar süresi, görev süresi 6 aydan az süren işçiler için iki hafta, 6 aydan 1,5 yıla kadar süren çalışanlar için dört hafta, 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren çalışanlar için altı hafta, 3 yıldan fazla süren çalışanlar için ise sekiz hafta olmaktadır. Bu süreler en az tutardır, dolayısıyla işverenin de onayı ile birlikte süreler arttırılabilmektedir ancak bu sürelerin altına düşülmez.

İhbar süresinde önemli olan nokta konunun karşılıklı olmasıdır. Çalışan ve işvereni anlaşmaya dahil eder. İhbar süresine uymayan taraflar, bu süreye ilişkin olarak tazminat ödemesi yapacaklardır. Bu duruma da ihbar tazminatı denilmektedir. İşveren, bildirim süresine ait olan ücreti peşin ödeyerek de iş sözleşmesini fesih hakkına sahip olmaktadır.

İşe İade Davasına Engel Olmaz

İşverenin ihbar süresine riayet etmemesi ya da ihbar süresi için ücretin peşin ödenerek sözleşmenin feshedilmesi halinde, çalışanın iş kanununda düzenlenmiş olan iş güvencesinden yararlanma hakkı ortadan kalkmamaktadır. İş güvencesi en az 30 kişinin çalışmakta olduğu iş yerlerinde 6 aydan fazla çalışması olanlar için geçerli bir neden olmadan iş sözleşmesinin feshedilemeyeceğini, feshedilmesi durumunda ise mahkeme tarafından çalışanın işe iadesini gerektirir.

İşyerinde 30’dan az çalışan bulunuyorsa, işverenin fesih hakkını kötüye kullanıldığı tespit edilmeli ve bu durum tespit edildiğinde çalışana hem ihbar tazminatı hem de buna ek olarak tutarın üç katı tutarında ayrıca tazminat ödenmesi gerekmektedir. İhbar tazminatının ya da ihbar süresine ait olan peşin ödenmesi gereken ücretin hesabında da brüt ücrete ek olarak çalışana sağlanan para ya da para ile ölçülmesi mümkün olan menfaatlerin de dikkate alınması gerekmektedir. Bu bakımdan ulaşım, yemek, yakacak ve giyecek yardımı gibi yıllık ödemelerin toplamı 365 güne bölünür ve her bir gün için brüt ücrete ek olarak ödenecek tutarın belirlenmesi yapılır. Bu bakımdan hesaplanacak brüt tutardan sosyal güvenlik primleri ve vergi kesintisi de yapıldıktan sonra kalan tutarın ödemesi yapılmaktadır.

Günlük 2 Saat İş Arama İzni

İşten çıkarılacağı kendisine bildirilen çalışanlar ya da kendisi işten çıkmak isteyenler için en önemli hakların başında ise iş arama izni gelmektedir. Çalışanın, iş sözleşmesinin feshinden önce bildirimde bulunan işveren, ihbar süresi içinde çalışana yeni bir iş bulabilmesi için günde en az 2 saat iş arama izni vermelidir. Bu sürelerde herhangi bir kısıtlama ya da iptal yapılamaz, çalışanın iş bulup bulamadığına da bakılmaz. Çalışan talep ederse iş arama izinlerini birleştirerek toplu olarak da kullanabilmektedir. Fakat iş arama iznini toplu olarak kullanmak isteyen çalışan, bunu işten ayrılacağı günlere denk getirmek ve durumu da bildirmek zorundadır. Örnek olarak 8 haftalık ihbar süresi bulunan bir çalışan, günde 2 saat iş arama iznini kullanmak yerine ihbar süresinin son iki haftasında toplu izin kullanabilmektedir.

Yorumlar

  1. Elmas İnce dedi ki:

    Ben ücretsiz izindeyken bana bildirmeden yerine başkasını almışlar ne gibi bir yol izleye bilirim

    1. Danışma Birimi dedi ki:

      Merhaba,

      Alo 170 hattına şikayette bulunabilirsiniz.