ref: refs/heads/v3.0
emeklilikssksgkbağkurkredilerkosgebengellie-devlet

İşçinin İstese Bile Vazgeçemeyeceği Hakları Nelerdir?

İşçinin İstese Bile Vazgeçemeyeceği Hakları Nelerdir?
24.09.2020

İş hayatında işveren ve çalışan arasındaki sorunlar yüzünden pek çok sorun yaşanabilmektedir. Çoğu zaman bu sorunların kaynağı iş koşulları oluştursa da bazı durumlarda çalışanlar işte kalabilmek ya da baskıya maruz kalmamak için haklarından taviz verebilmektedirler. Ancak çalışanların sahip oldukları haklardan isteseler bile vazgeçememe durumları ilgili kanun kapsamında koruma altına alınmıştır.

Çalışanların Taviz Veremeyecekleri Durumlar

Herhangi bir işyerinde çalışmakta olan işçinin çalışma sebebi iş gücü karşılığında emeğinin karşılığını para üzerinden alabilmesidir. İşverenin de işçi çalıştırmasının nedeni işçilerin ürettikleri ürünün satışını yaparak kâr sağlamaktır. Bu yüzden her iş ilişkisi bir çıkar ilişkisine dayanmaktadır ve her iki tarafın da hakları ilgili kanunlar çerçevesinde güvence altına alınmıştır. İş yaşamında keyfi uygulamaların olmaması için işverenler ve çalışanlar için bu kanunlar uygulanmak zorundadır. İki tarafın da mağdur oluşunu engellemek amacıyla çıkarılan bu durum, bazı hallerde istismar edilebilmektedir.

İşçi ve işveren arasındaki anlaşmalar gereğince özellikle çalışanlar bazı haklarından feragat gösterebilmektedir. Örnek olarak çalışan daha düşük ücretle ya da ücretsiz dahi bir süre çalışmayı kabul edebilmektedir. Aynı şekilde işveren de çalışanın daha az çalışmasını, işe gelmemesini kabul edebilmektedir. Fakat özellikle çalışan konusundan bazı haklar ve konular vazgeçilmez olmaktadır. Bu durumlar çalışanın kendi isteğine bağlı olmayıp istese bile vazgeçemeyeceği durumlardır. Böylesi hallerde işçi ve işveren arasında yazılı sözleşme yapılsa dahi ilgili sözleşme kanun kapsamında yok hükmünde olup herhangi bir bağlayıcılık taşımayacaktır. Bu noktaya dikkat edilmesi gerekmektedir, eğer işe başlama ya da herhangi bir sürede işverenin istediği tavizleri kabul etmiş ancak şimdiki durumundan rahatsız olan çalışanlar ilgili sözleşmenin geçersiz olduğunu bilmelidirler.

Sosyal Güvenlik Hakkından Vazgeçilmez

Gerek işverenin isteği gerekse de bazı hallerde daha yüksek ücret almak ya da banka takibi gibi durumlar neticesinde işçinin talebi ile sosyal güvenlik haklarından taviz verilmektedir. Ancak çalışan sosyal güvenlik hakkından vazgeçemez. Sigortasız bir şekilde çalışmayı gerek kendi isteği gerekse de işverenin isteği olsun kabul edemez. Ücretsiz olarak çalışsa dahi geçen süreler için sigortalı olarak çalıştırılmak zorundadır. Bu bakımdan brüt asgari ücret sigortalı gösterilmelidir. Sosyal güvenlik temel maddesi olan 5510 sayılı kanunda bu durum; “sigortalığın zorunlu oluşu, sona ermesi ve sosyal güvenlik sicil numarası” başlığını taşıyan 92’nci maddede “kısa ve uzun vadeli sigorta kapsamında olan kimselerin sigortalı ve genel sağlık sigortalısı olması, genel sağlık sigortası kapsamındaki kimselerin ise genel sağlık sigortası olmaları gerekmektedir,” hükmü yer almaktadır. Bu bakımdan sigorta hak ve yükümlülüklerinin ortadan kaldırılması, azaltılması, vazgeçilmesi ya da başkasına devredilmesi geçersiz olmaktadır.

Bu durum ayrıca işverenler için daha büyük bir risk yaratmaktadır. Şayet, işveren çalışanın sigortasız çalışma talebini kabul etmişse, daha sonra kişinin sigortasız olarak çalıştığı anlaşılması halinde büyük yaptırımlar ile karşı karşıya kalabilecektir. Her ne durumu olursa olsun SGK mevzuatı sigortasız olarak işçi çalıştıran işyerlerine büyük cezalar ön görmektedir.

İzin ve Sağlık Haklarından Vazgeçilmez

Sigortasız çalışma durumu yanında çalışanlar izin haklarından da vazgeçemezler. Bazı işyerlerinde çalışanın isteği kapsamında haftalık ve yıllık izin olmadan çalışma yürütülmektedir. Buradaki amaç çalışanın daha çok ücret alma isteği olsa da bu mümkün değildir ve haftada en az 1 gün izin yapılması gerekmektedir. Aynı şekilde yıllık izne çıkmak da yine çalışanın isteği kapsamında olmayıp bu süreler kullanıldığında çalışan tarafından herhangi bir maaş eksiltmesi yaşanmaz. Bunun yanında işe girişte sağlık raporu alma ya da iş güvenliği konusunda eğitim alma konularından da çalışan isteğiyle vazgeçememektedir.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.