Ülkemizde, çalışanlar sigortalılık kapsamında çalışmaktadırlar. Sigorta, çalışanlara birçok hak sağlar. Sigorta kapsamında kişiler primlerini ödeyerek hem emeklilik hakkına sahip olurlar hem de sağlık gibi hizmetlerde indirimli faydalanırlar. Bağ-Kur primlerinin ödenmesi önemli bir konudur. Bağ-Kur primlerinin neye göre hesaplanacağı da bu yazımızda incelenmiştir.
5510 sayılı kanuna göre Bağ-Kurlular, kendi hesaplarına çalışanlar olarak tanımlanmışlardır. Devlette ya da özelde çalışmaya imkan bulamayan kişiler Bağ-Kur kapsamında sigortalı olmaktadır ve bu kapsamda primlerini öderler. Bu kişiler içinde, muhtarlar, esnaflar, şirket ortakları, çiftçiler yer almaktadır. Kendi iş yeri olanlar ve şirket ortakları Bağ-Kur primi öderler. Çiftçi Bağ-Kurlu olanlar da Bağ-Kur kapsamında prim öderler.
Bağ-Kur prim kazançlarının hesaplanması da önemli konudur. 5510 sayılı kanunda Bağ-Kur primlerinin nasıl hesaplanacağı belirtilmiştir. Bu kanunda açıklanana göre Bağ-Kur primleri asgari ücrete göre belirlenmektedir. Sosyal Güvenlik primlerinin hepsinde olduğu gibi Bağ-Kurda da primlerin miktarları asgari ücretteki değişime göre hesaplanmaktadır. Asgari ücrette zam olursa, Bağ-Kur primleri de zamlanmaktadır.
5510 sayılı kanuna göre aylık prime esas kazanç şöyle tanımlanmıştır: Aylık prime esas kazanç, 82’nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile kendileri tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katı olarak tanımlanmıştır.
Bu kazanç sigortalılar tarafından Kurum tarafından belirlenmiş süreler içerisinde beyan edilmektedir. Beyanda bulunmayanların aylık prime esas kazancı ise alt sınırın 30 katı olarak belirlenir.
Kişinin Bağ-Kur tescili yapıldıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyeceği prim hesaplanır. Eğer Bağ-Kurlu olan kişi, ödeyeceği miktarın belirlenmesi için prime esas kazanç bildirimi yapmazsa, en düşük primden ödemeye başlar. Daha sonradan istek yaparak bu ödenen Bağ-Kur prim miktarı değiştirilebilir.
Eğer Bağ-Kur priminizi yükseltmek isterseniz bunun için başvuru yapabilirsiniz. Bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Merkezine giderek bu işlem için dilekçe verebilirsiniz.
Artık Bağ-Kur prim hesaplamalarını yapmak online olarak internet üzerinden de mümkün olmaktadır. Burada yapılan işlemleri gerçekleştirebilmek için ilk olarak Bağ-Kurlu vatandaşın e-devlet şifresine sahip olması gerekmektedir. E-devlet şifresini size en yakın olan bir PTT şubesinden alabilirsiniz.
E-devlet şifrenizi aldıktan sonra T.C. kimlik numaranız ile birlikte sisteme giriş yapmanız gerekmektedir. Giriş yaptıktan sonra Bağ-Kur ile ilgili olan kısımlar üzerinden Bağ-Kur primlerinizin ne kadar olduğunu görebilmeniz mümkündür.
Bağ-Kur primlerinin hesaplanması gibi ödenmediği durumlarda ne olacağı da önemlidir. Bazen vatandaşlar üzerilerine çok yük bindiği için borçlarını ödeyememektedirler. Eğer prim borcunuz iki aydan fazla ise indirimli verilen sağlık hizmetinden yararlanma hakkınız kesilmektedir. Fakat daha sonran ödeme yapmaya tekrar başladığınız takdirde sizin ve bakmakla yükümlü olduğunuz kişilerin sağlık hizmetinde faydalanma yolu tekrar açılacaktır.
Bağ-Kur Affı
Devlet Bağ-Kur prim ödemesi yapan kişiler için ve borcu olanlar için torba yasadan af kanunu yayınlamıştır. Bu af kanunu sayesinde Bağ-Kur borcu olan vatandaşlar bazı belirlenen şartlar ile birlikte borç sildirebilirler. Bağ-Kur affından yararlanabilecek kişiler şöyle belirlenmiştir:
- 12 ay ya da daha fazla süreyle prim borcu olan Bağ-Kurlular.
- Esnaf ve sanatkarlar.
- Tarım ve çiftçi Bağ-Kurlu olan kişiler.
- Prim borçlarını daha önceden yapılandırmış olanlar ya da yapılandırma iptali için başvurmuş olanlar.
