Esnaf Ahilik Sandığı Nedir, Kimler Faydalanabilir?

Türkiye Büyük Millet Meclisi genel kurulunda yer alan yeni torba kanunu vasıtasıyla oluşan bazı düzenlemeler dikkat çeker. Ahilik sandığının kurulması da, bu düzenlemeler arasında ilgi odağı haline gelen biri husustur. Konuyla alakalı ayrıntılı bilgiye ulaşmak isteyenler, esnaf ahilik sandığı ve esnafa işsizlik maaşı ödenmesi ile alakalı konularda gerekli araştırmalar yaparlar. İlk önce bilinmesi gereken, esnaf ahilik sandığının ne anlama geldiği ve bu hususta kimlerin faydalanmasının mümkün olduğu konularıdır. Daha sonrasında, ödenen primlerin ve bu primlerin şartları da ilgilenen diğer hususlar arasında yer alır. Bu hususlar hakkında gereken bilgiye sahip olmak için, esnaf ahilik sandığının ana işleyişini ve kavramını anlamak gerekir.

Esnaf Ahilik Sandığı Genel Teması

Torba kanun vasıtasıyla, esnaf ahilik sandığı 4447 sayılı işsizlik sigortası kanunu kapsam dahiline alınmaya başlanmıştır ve 36 madde ile beraber çalışmalar üzerinde düzenlemeler sağlanmıştır. Esnaf ahilik sandığının 4A SSK bağlamında, çalışanlar için meydana getirilen işsizlik fonu sistemi gibi bir sandık oluşumu aktarılacaktır. Bu kapsamda, esnaflardan prim kesintisi sağlanması gerekir.

Bunun yanında da; işinden olan esnaflara, belirlenen bir süre dahilinde esnaf ahilik sandığı adı altında işsizlik maaşı sağlanması, aktif iş gücü olarak kurs programı verilmesi, yeni iş imkanları geliştirilmesi gibi olanakların yaratıldığı geniş kapsamlı bir sistem oluşumu yapılmaya çalışılır. Sistem üzerinden bakıldığında; hem iş sağlanması, hem de bu kapsamdaki esnafların maaşsız kalmamasının sağlandığı açıkça görülür. Esnafın yüzünü güldürecek olan bu ödeme, iş bulmak için de teşvik edici bir uygulamadır.

Esnaf Ahilik Sisteminden Faydalanmak

Esnaf ahilik sandığı olanaklarından; 5510 sayılı kanunun 4 bendi dahilinde, Bağkurlu olan esnaflar ve şirket ortakları bu sistemden faydalanma şansına sahiptirler. İsteğe göre köy ve mahalle muhtarları, Bağkurlular ve tarım ya da çiftçi Bağkurlular ve de antrenörler esnaf ahilik sisteminden faydalanma imkanına sahip değillerdir.

Esnaf Ahilik Sandığı Bağkur Primi Kesintisi Detay Belirlenmesi

Esnaf ahilik sandığına bakıldığında; bu kapsam içeriğinde, esnaf ve şirket ortaklarından prim esas kazanç üzerinden, yüzde 2 prim kesintisi olarak yansıtılır. Yüzde 1 olarak da, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ödeme yapması hedeflenir. Öyle ki; esnaflar için toplam olarak, en az asgari ücret yüzde 3’ü olarak ahilik sandığı kesintisi yapılması sağlanır.

Esnafların Kazandığı İşsizlik Maaşı Oranları

Esnaflara ahilik sandığı adı altında verilecek olan işsizlik maaşı tutarı, asıl kazanımların yüzde kırkı oranında sağlanmaya çalışılacak şekilde düzenlenir. Fakat ödenmesi düşünülen işsizlik maaşı oranı; herhangi bir şekilde, brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamaz. Önümüzdeki seneye bakıldığında; en az işsizlik maaşı oranı aşağı yukarı 711 Türk lirası, en yüksek işsizlik maaşı oranı ise 1422 Türk lirası oranlarında yapılması planlanır.

Esnaflar ve Şirket Ortaklarının İşsizlik Maaş Süreleri

İşsizlik maaşının hak edileceği süre zarfı, esnafın ya da şirket ortağının çalışma hizmetine son verdiği tarihten önceki gün sayısına bakılarak ayarlanacak şekilde sağlanır. Bu husus göz önünde bulundurularak; son verdiği tarihten önceki son 3 yıl içerisinde, en az 720 gün ahilik sandığı primi ödemesini sağlamış olan esnaf ve şirket ortakları 180 gün süre zarfında, en az 1080 gün çalışma hizmeti sağlamış olan esnaf ve şirket ortaklarına 300 gün süresince ve de en az 900 gün ahilik sandığı primini sağlamış olan esnaf ve şirket ortaklarına 240 gün zarfında işsizlik maaşı ödemesi sağlanır.

Esnafların Ahilik Sandığı İşsizlik Maaşından Faydalanma Durumları

Esnaflara ahilik sandığı bağlamında işsizlik maaşı ödenebilmesi için; esnafın ya da şirket ortağının çalışma hizmetine son verdiği tarihten önceki son 120 gün, devamlı bir şekilde çalışmış olması gerekir. Yani bu süreç zarfında, Bağkur primi ödenmiş olmalıdır. Esnafların ahilik sandığı bağlamındaki işsizlik maaşından yararlanabilmeleri açısından; çalışma hizmetine son verdiği tarihten, önceki en fazla 90 günlük süreye bağlantılı ahilik sandığı prim borcu olması şarttır.

Fakat Bağkur prim borcu hizmetine son verdiği tarihten önceki sürenin 90 günden fazla olması durumunda, bu esnaf ya da şirket ortakları ahilik sandığı bağlamında, işsizlik maaşı alamaz. Hizmetine son verdiği tarihten önce olan son üç yıl içerisinde 720 gün ödenmiş Bağkur hizmet suresinin olması ve iş yerlerini kapatan şirket ortağı ve esnafların faaliyetlerinin bitmiş olduğu tarihten geçerli en geç 30 gün içerisinde; İŞKUR’a müracaat edilmesi durumunda, kendilerine esnaf ahilik sandığı bağlamında işsizlik maaşı sağlanabilir.

Esnaf İşsizlik Maaşı Ödenme Koşulları

Kanuni düzenlemeye göre esas alınan esnaf işsizlik maaşından faydalanmak için bazı koşullar mevcuttur. Esnaf faaliyetine son verdiği tarihten önce 120 günlük kesintisiz olarak BAĞ-KUR primini ödemek durumundadır. Faaliyetine sona verdiği önceki 90 günlük süre zarfında, ahilik sandığı prim borcu bulunmamalıdır. Çalışma hizmeti sona ermeden önceki son 3 yıl içerisindeki en az 720 günlük sürede, BAĞ-KUR hizmet süresi olmalıdır ve de hizmetinin sona ermesinden sonra da, en geç 30 gün içerisinde İŞKUR’a müracaat etmesi şarttır.