Ocak ayında gıda fiyatları %3,6 oranında yükseldi. Dört kişiden oluşan bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken minimum harcama tutarı ise Ocak ayı içinde önceki aya göre 121 TL artış göstererek 3.267 TL’ye yükseldi.
Fiyat Artışı
Enflasyona karşı en korumasız durumdaki en yoksul kesimde yer alan ailelerin bütçelerinin üçte 2’sini gıda alımına harcamak zorunda oldukları son istatistik rakamları baz alınarak açıklandı. Bu durum 2021 yılı Ocak ayında gıda fiyatlarında yaşanan yüksek artış ardından oluştu. Gıda fiyatlarında 2020 senesinin son ayına göre şuanda %3,6 oranında bir artış bulunuyor. Gıda fiyatlarına yönelik son bir yıllık veri baz alındığında ise 2020 senesine göre 2021 yılında toplamda %29,9 artış yaşandı.
Araştırma Verileri
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki market ve pazarlardan her ay düzenli olarak araştırdığı ve vatandaşların en az oranda tükettiği 77 gıda maddesi listelendi. Bu araştırma ardından ‘’halkın enflasyonu ve gıda araştırması’’ projesi kapsamında Ocak ayı 2021 sonuçları açıklandı.
Araştırmaya ilişkin alınan veriler ile düzenlenen listede ekmek, un, makarna ve bulgur fiyatlarının Ocak ayında bir önceki ayın fiyatına göre %5,5 daha pahalı olduğu belirtildi. Et ve balık fiyatlarının Ocak ayında %2,3 arttığı, yağ ve meyve ürünlerinin sırası ile %0,5 ve %0,4 yükseldiği ifade edildi.
Kim Etkilendi?
Listenin verileri incelendiğinde gelirinin büyük bir kısmını gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan sabit gelirlilerin, yoksulların ve üreticilerin bu fiyat artışlarından büyük darbe aldıkları ortaya çıkarıldı. Araştırma kapsamında ayrıca listeye giren bu ürünlerden temel ihtiyaçları karşılayacak kadar satın alındığında toplam ne kadar ödeme yapılması gerektiği de yer alıyor. Asgari ücret alan bir kişinin et ve balık ürünlerinden de faydalanarak sağlıklı beslenebilmesi için aldığı maaşın 2/3’ünü sadece gıdaya ayırması gerekiyor.
[tie_full_img]
[/tie_full_img]
Ürünlere Göre Fiyat Artışı
Ocak ayında özellikle emek fiyatlarına yapılan zamlar nedeniyle ekmek, un, bulgur, pirinç makarna fiyatları bir önceki aya göre %5,5 artarak listenin başını çekti. Diğer yandan süt ve süt ürünleri ve yumurta fiyatlarında gözlenen olağan dışı artışlar neden ile rekor seviye olan %8,4 fiyat artışı gündeme geldi. Ocak ayının şu günlerine geldiğimizde zeytin, salça, bal, tuz, çay ürünlerinde ise %0,9 oranında fiyat artışı mevcut. Böylece halkın mevcut tüketim alışkanlığına göre seçilen farklı 77 gıda maddesinin neredeyse tümünde fiyat artışı gözlemlendi.
Liste üzerinde belirtilen yıllık fiyat değişimleri incelendiğinde ise 2020 Ocak ve 2021 Ocak ayı arasındaki belirgin fark daha fazla ön plana çıkıyor. Bir yıllık verilere göre, ekmek, un, bulgur, pirinç %23,4 fiyat artışına şahit oldular. Et ve balık fiyatları bir yıl içinde %20 artış sergilerken, sütü ve süt ürünlerinde %21,4 artış kayda geçti. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları %47,5, meyve fiyatları %35,1, sebze fiyatları ise %30,8 oranında yükseldi. Bakliyat için ödenen ücretler ele alındığında son bir yılda %10,4 daha fazla ödeme yapıldığı görüldü.
Araştırma kapsamında ortaya koyulan diğer bir veri ise sağlıklı beslenmek için bir kişinin farklı gıda ürünlerini alırken ne kadar ödeme yapması gerektiği oldu. Liste üzerinde yer alan verilere göre şuanda et ve yumurtayı sağlıklı beslenme rutinine uygun şekilde tüketmek için bir kişinin aylık en az 900 TL ödeme yapması gerekiyor. Süt, yoğurt, peynir alımı için ise aylık toplam 650 TL ödeme gerekiyor. Pirinç ve bulgur alışverişleri için 98 TL, şeker, bal, reçel için 190 TL, zeytin ve taze meyve için toplamda 350 TL, ekmek, un, makarna alışverişi için aylık 400 TL ayırmak gerekiyor.
