9 Mart 2023 tarih ve 7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 12 Mart 2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Söz konusu Kanun ile SGK tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen, 2022/Aralık ve önceki aylara ait olup Kanunun yayım tarihi olan 12 Mart 2023 tarihi veya Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan Kurumumuz alacakları ile takip ve tahsili SGK’ya verilen alacaklar, yapılandırmaya dahil edilecektir.
Yasal Dayanaklar
7440 sayılı Kanunda yer alan SGK alacaklarına ilişkin hükümlere ulaşmak için yazımızın devamını okuyabilirsiniz. Hükümler, kolay bir şekilde ulaşılabilmesi için aşağıda sıralanmıştır.
MADDE 1- (1) Bu Kanun hükümleri;
c) Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayım tarihine veya bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan;
1) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
2) 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
3) 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
4) 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
5) İlgili kanunları gereğince takip edilen 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları hakkında uygulanır.
Kanunun uygulanmasına dair esaslarda Yİ-ÜFE aylık değişim oranları ve geç ödeme zammı, bu tutarlar ifade edilmiştir. Kanunda bazı alacakların yapılandırılmasına dair hükümler ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ve yeni hükümler ihdasına ilişkin hükümlere de yer verilmiştir.
Kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları Nelerdir?
Kanunun 7.maddesinde belirtildiği üzere 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan:
a) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,
b) Bu Kanuna göre yapılan başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenmesi imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi,
c) Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı.
Bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları baz alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi durumunda, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir ve tahsili yapılmaz.
Yine 31 Aralık 2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce tebliğ edildiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan, yapılan tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları, bu alacaklara uygulanacak gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın kanunda belirtilen şekil ve sürede ödenmesi durumunda bu alacaklara uygulanan gecikme zammı ve gecikme cezası gibi fer’i alacakların tahsilinin tümünden vazgeçilir.
31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce kesinleştiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Madde kapsamında yer alan alacakların Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olmasına rağmen, fer’ilerinin bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren ödenmemiş olduğu durumlarda aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi durumunda alacağın kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilir.
5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar ile ek 5.ve ek 6. maddeleri kapsamındaki sigortalıların bu madde kapsamındaki borçlarına yapılandırma yapması halinde yapılandırılan borç haricinde altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması veya altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçları bulunmakla birlikte bu borçlarını ilgili kanunlara göre taksitlendirilmiş veya yapılandırmış olup ödeme yükümlülüklerini de yerine getiriyor olmaları ve bu maddeye göre yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödemeleri şartıyla genel sağlık sigortasından faydalanmaya başlatılır.
5510 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlardan bu maddenin yayım tarihinden 31 Temmuz 2023 tarihine kadar gelir testine başvuran kişilerin genel sağlık sigortası primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilir.
2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan prim borçlarının 31 Ağustos 2023 tarihine dek ödenmesi durumunda gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Bu Kanunun yayım tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki sigortalılık statüsünden kaynaklanan prim borcu bulunanlar adı geçen Kanunun 67. maddesinde belirtilen şartları taşımaları halinde bu Kanunun yayımı tarihinden önceki döneme ait prim borçları dikkate alınmaksızın Kanunun yayımı tarihinden itibaren 31 Ağustos 2023 tarihine dek sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlandırılır.
Bu Kanunun yayımı tarihine kadar ödenmiş olan 5510 sayılı Kanunun 60.maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı tutarları iade veya mahsup edilmez.
Ön Değerlendirme, Araştırma veya Tespit Aşamasındaki Eksik İşçilik Prim Tutarları ile Kesinleşmemiş İdari Para Cezaları
Düzenlemenin 8.maddesinde belirtildiği üzere 31 Aralık 2022 tarihine dek (bu tarih dâhil olmak üzere) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup, bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için başvurulduğu takdirde, 9.maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen başvuru süresinin sonuna kadar işverene tebliğ edilmiş olan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmes durumunda bu alacaklara uygulanan gecikme zammı ve gecikme cezası gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Yine belirtilen tarih dahil olmak üzere bu tarihe dek işlenen fiillere ilişkin olup 9. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen başvuru tarihine kadar tebliğ edildiği hâlde bu tarihe dek ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının yarısı ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar Kanunda belirtilen şekilde ve süre içerisinde ödendiği takdirde idari para cezası asıllarının kalan %50’si ve idari para cezasına uygulanan gecikme zammı ile gecikme cezası gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Kanunun 9.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen tarihe dek başvuruda bulunmak şartıyla bu Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki alacaklar ile 10.maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarında belirtilen alacaklardan bu Kanunun 9.maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ilk taksit ödeme süresinin sonuna kadar tahakkuk edenler de bu Kanunun 7.maddesine göre yapılandırmadan yararlanır.
7. madde hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların, bu maddelerde belirtilmiş olan şartların yanı sıra herhangi bir dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı bulunmaktadır.
Ortak Hükümler
Bu Kanunun ilgili maddelerindeki başvuru ve ödeme süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların:
a) 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil olmak üzere) ilgili idareye başvuruda bulunmaları,
b) Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, Sosyal Güvenlik Kurumuna, il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 30 Haziran 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil olmak üzere), diğer taksitlerini ise bu tarihi takip eden aylık dönemler hâlinde azami kırk sekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır.
Başvuru ve taksit ödeme sürelerinin son gününün resmî tatile rastlaması hâlinde süre, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda bitmektedir. Bu kanun hükümlerince hesaplanan tutarlar taksitler halinde ya da peşin olarak ödenebilir. Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz.
1) Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak olan tutarların (bu Kanunun 4.maddesine göre hesaplanan gecikme faizi dâhil) %90’ının tahsilinden vazgeçilir.
2) Bu Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (d) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında olan idari para cezalarına %25 indirim uygulanır.
3) Yapılandırma sonucu ödenecek olan alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması durumunda fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (bu Kanunun 7. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50 indirim uygulanır.
Hesaplanan tutarların taksitle ödenmek istenmesi durumunda ilgili maddelerde bulunan hükümler saklı kalmak koşuluyla borçluların başvuru esnasında on iki, on sekiz, yirmi dört, otuz altı veya kırk sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gereklidir. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılması mümkün değildir.
Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelerle belirlenen tutarlar şu şekildedir:
- Kırk sekiz eşit taksit için (1,36),
- Otuz altı eşit taksit için (1,27),
- Yirmi dört eşit taksit için (1,18),
- On sekiz eşit taksit için (1,135),
- On iki eşit taksit için (1,09),
katsayısı ile çarpılarak bu tutar taksit sayısına bölünür. Bölüm sonucu elde edilen tutarla aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. Bu Kanun hükümlerinden faydalanmak üzere başvuru yapan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun bir ödeme planı verilir. Tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması durumlarında ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltme yapılır.
Bu Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarlar; Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüpleri, belediyeler ve bunlara bağlı kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarca ödenmesi gereken tutarlar aylık dönemler hâlinde azami yüz yirmi eşit taksitte ödenebilir. Bu kuruluşlar için ilgili maddelere göre belirlenen tutarlar şu şekildedir:
- On iki eşit taksit için (1,09),
- On sekiz eşit taksit için (1,135),
- Yirmi dört eşit taksit için (1,18),
- Otuz altı eşit taksit için (1,27),
- Kırk sekiz eşit taksit için (1,36),
- Altmış eşit taksit için (1,45),
- Yetmiş iki eşit taksit için (1,54),
- Yüz yirmi eşit taksit için (1,9)
katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek kaydıyla aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.
2 Temmuz 2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun 7.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan ve alacakları için kesinti yapılan idareler ile YİKOB’a, belediyeler ve bunlara bağlı kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarca bu Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarlar belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan paylarından 5779 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasındaki %40 oranı dikkate alınmaksızın aylık dönemler hâlinde kesinti yapılmak kaydıyla tahsil edilir. Bu Kapsamda yapılacak kesinti tutarı her hâl ve takdirde bu idareler adına genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan payların aylık tutarının %50’sini aşamaz.
5779 sayılı Kanuna göre yapılacak kesintilerin Cumhurbaşkanınca durdurulması hâlinde aylık taksitlerin ödeme süreleri kesinti yapılmayan aylar için de durdurulur ve taksit ödemeleri yönünden bu Kanun hükümlerine göre ihlal nedeni sayılmaz. Bu taksitler, taksit ödeme süresinin sonundan itibaren ayrıca bir katsayı ve geç ödeme zammı uygulanmaksızın aylık dönemler itibarıyla paylardan kesinti suretiyle tahsil edilir. Taksit tutarlarının, bu bent kapsamındaki borçluların genel bütçe paylarından daha yüksek olması hâlinde ise eksik tutarlar borçlularca taksit ödeme süresini takip eden ayın sonuna kadar geç ödeme zammı uygulanmaksızın ödenir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine bu Kanun kapsamında ödenecek olan alacakların 6183 sayılı Kanunun 41.maddesi uyarınca kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi uygun görüldüğü takdirde, ödemeye aracılık yapan bankalarca, kart kullanıcılarına kredi kartı işlemine konu borç tutarının, taksitler hâlinde yansıtılması ve taksit ödeme aylarında hesaplarına borç kaydedilmesi koşuluyla, bu ödemeler için ödeme tarihi olarak kredi kartının kullanıldığı gün esas alınır ve borçluya tahsilatın yapıldığını gösteren makbuz verilir. Bu şekilde tahsil edilen tutarların bankalarca Hazine veya Sosyal Güvenlik Kurumu hesaplarına aktarılmasına ilişkin 6183 sayılı Kanunun 41.maddesinde belirlenen süre, taksit aylarının son gününü izleyen günden itibaren hesaplanır. Bu fıkra hükmüne göre taksitlerin kredi kartı kullanılarak ödenmesi, katsayı uygulanmasına engel teşkil etmez.
