SGK Eksik Gün Nedenleri ve Kodları Nelerdir?

SGK eksik gün nedenleri ve kodları, çalışanların bir ay içinde tam zamanlı çalışmadıkları durumlarda Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen resmi gerekçelerdir. İşverenler, çalışanlarının ay içinde 30 gün yerine daha az prim günü yatırmasının sebebini SGK’ya doğru kodlarla bildirmek zorundadır. Bu sistem, hem işçi haklarının korunması hem de işverenlerin usulsüzlük yapmasının önlenmesi açısından oldukça önemlidir.

Bu yazıda, SGK eksik gün kodları, her bir kodun ne anlama geldiği, hangi durumlarda kullanıldığı, işçi ve işveren açısından doğurduğu sonuçlar ile ilgili tüm detayları bulacaksınız. Ayrıca tablolar halinde kodların açıklamaları, en çok kullanılan nedenler, işçi haklarına etkileri ve işverenin sorumlulukları yer almaktadır.

SGK Eksik Gün Kavramı Nedir?

Eksik gün, çalışanların bir ay boyunca tam 30 gün üzerinden sigorta primine tabi olmaması durumudur. Bu durumun birçok farklı sebebi olabilir. Örneğin:

• İstirahat raporu alınması
• Ücretsiz izin kullanılması
• Yarım gün çalışma
• Disiplin cezası
• Mevsimlik işçilik
• Grev ve lokavt durumları

İşveren, bu durumları SGK’ya Eksik Gün Bildirgesi ile eksiksiz ve doğru kodlarla bildirmek zorundadır.

Eksik Gün Kodları Neden Önemlidir?

• İşçi Hakları Açısından: İşçi, neden eksik prim yatırıldığını görebilir ve haksız bir eksiklik varsa itiraz edebilir.
• İşveren Açısından: Yanlış kod bildirimi cezai yaptırım doğurur. SGK, işverenin sahte bildirim yapmasını engellemek için bu kodları sıkı şekilde denetler.
• Devlet Açısından: Kayıt dışı istihdamın önlenmesi, sosyal güvenlik sisteminin güvenilirliği artar.

SGK Eksik Gün Kodları Tablosu

Aşağıda SGK tarafından belirlenmiş eksik gün kodları tablo halinde verilmiştir.

Kodların Ayrıntılı Açıklamaları

01 – İstirahat

Çalışanların hastalık raporu alması durumunda kullanılır. Bu durumda işveren prim ödemez, ancak SGK rapor parası öder.

02 – Ücretsiz İzin

Çalışanın talebiyle veya işverenin kararıyla ücretsiz izin kullanılması halinde geçerlidir. İşçi bu süre içinde sigortasızdır.

03 – Disiplin Cezası

İşçinin işveren tarafından disiplin cezası kapsamında işten uzaklaştırılması halinde kullanılır.

04 – Gözaltına Alınma

Çalışanın adli makamlarca gözaltına alınması durumunda prim günü eksik bildirilir.

05 – Tutukluluk

Çalışanın tutuklanarak cezaevine girmesi halinde işveren prim gününü düşürür.

06 – Kısmi İstihdam

Part-time çalışanlar için kullanılır. Örneğin haftada 3 gün çalışan bir kişinin ay içinde toplam prim günü 30 olmayacaktır.

07 – Puantaj Kayıtları

Özellikle mevsimlik işlerde kullanılan koddur. İşçi ay içinde çalıştığı gün kadar prim alır.

08 – Grev

Çalışanın grev hakkını kullanması halinde geçerlidir.

09 – Lokavt

İşverenin işçileri topluca işten uzaklaştırması halinde kullanılır.

10 – Genel Hayatı Etkileyen Olaylar

Doğal afet, büyük kriz gibi olağanüstü durumlarda eksik gün bildirimi için geçerli koddur.

11 – Doğal Afet

Deprem, sel, yangın gibi mücbir sebepler nedeniyle işyerinde çalışılamayan günlerde kullanılır.

12 – Birden Fazla Neden

Bir ayda farklı nedenlerden ötürü eksik gün oluşmuşsa bu kod seçilir.

13 – Diğer Nedenler

Yukarıdaki kodlara girmeyen durumlar için kullanılır. Ancak detaylı açıklama yapılması gerekir.

SGK Eksik Gün Kodları ve Kullanım Alanları Tablosu

İşçi Açısından Eksik Gün Bildirimi

Çalışanlar, e-Devlet üzerinden SGK Hizmet Dökümü alarak eksik günlerini görebilir. Eğer eksik gün nedeni yanlış kodlanmışsa, SGK’ya şikâyet edebilir.

İşveren Açısından Eksik Gün Bildirimi

İşveren, eksik günleri her ay SGK’ya eksik gün bildirgesi ile iletmek zorundadır. Yanlış ya da sahte bildirim yapılırsa:

• İdari para cezası
• Prim borcu çıkarılması
• Geçmişe dönük denetim gibi yaptırımlar söz konusudur.

En Çok Kullanılan Eksik Gün Kodları Tablosu

Eksik Gün Kodlarının Emeklilik Üzerindeki Etkisi

Eksik gün, emeklilik prim gün sayısını azaltır. Bu nedenle:

• Ücretsiz izin ve disiplin cezaları doğrudan prim kaybı yaratır.
• Raporlu günler (01 kodu) SGK tarafından ödenir, ancak prim gününe yansımaz.
• Kısmi istihdam çalışanları emeklilik için daha uzun süre çalışmak zorunda bırakır.

SGK Eksik Gün Kodları – Örnek Senaryolar Tablosu

Eksik Gün Bildiriminde Sık Yapılan Hatalar

• Yanlış kod kullanmak.
• Eksik günleri bildirmemek.
• 12 (birden fazla neden) kodunu gereksiz yere kullanmak.
• Açıklama yapmadan 13 (diğer) kodunu seçmek.

Bu hatalar işverenlere ciddi SGK cezaları getirebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

1. SGK eksik gün bildirimi yapılmazsa ne olur?

İşveren idari para cezası alır ve prim borcu çıkarılır.

2. Eksik gün kodunu işçi değiştirebilir mi?

Hayır, kodu işveren bildirir. İşçi yanlışlık varsa SGK’ya başvurabilir.

3. Raporlu günler emekliliğe sayılır mı?

Hayır, raporlu günler prim gününden düşer ama SGK rapor parası öder.

4. Ücretsiz izin süresi sigortaya işlenir mi?

Hayır, bu günlerde prim yatmaz ve emeklilik hesabına eklenmez.

5. Part-time çalışanın eksik günleri nasıl tamamlanır?

İsteğe bağlı sigorta ödeyerek eksik günlerini kapatabilir.