Hangi Ülkelerde Çalışanlar Türkiye’de Emekli Olur?

Hepimizin çevresinde ailesinden biri zamanında başka ülkelere çalışmaya, para biriktirmeye gitmiş insanlar vardır. Torba yasa çıkmadan önce bu gibi sebeplerden ötürü yurt dışına çıkmış yahut yerleşmiş, orada belirli bir süre çalışmış Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışındaki çalışma süreleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından dikkate alınmıyor, bu vatandaşların Türkiye’ye kesin dönüş yapmaları durumunda emeklilik hakları bulunmuyordu. Ancak, yeni çıkan torba yasa gereğince, yurt dışında çalışmış vatandaşlar bunu belgeledikleri durumda bağlı oldukları sosyal güvence kurumuna borçlanıp bu şekilde emeklilik hakkı edinebilecekler. Yazımızın devamında bu durumdaki vatandaşlarımızın izlemesi gereken yolu ve hangi ülkelerde çalışanlar Türkiye’de emekli olabilir sorusunun cevabını vereceğiz.

Kimler Yurtdışı Borçlanması Yapabilir?

Çifte vatandaşlığı olup yurtdışında çalıştığı süre tutarınca borçlanıp Türkiye’de emekli olmak isteyenler bu haklarını her zaman ellerinde bulunduruyordu. Ancak bir sebepten ötürü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarılmış ya da kendi isteğiyle çıkmış sigortalılara bu hak tanınmıyor, yurtdışı borçlanması için “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma” şartı aranıyordu. Fakat bu durumdan ötürü hak talep edenlerin açtığı davaların büyük bir kısmı Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine sonuçlandığı için, 10 Eylül 2014 tarihinde çıkan yeni torba yasa ile birlikte bu konuda önemli bir değişikliğe gidildi. Artık mavi kartlılar da Türkiye’de bir gün bile sigortalı çalıştılarsa yurtdışı borçlanması yaparak emeklilik hakkı elde edebiliyorlar. Burada mavi kartın, doğumda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup sonradan çıkma izni alarak vatandaşlıktan çıkanlara verildiğini de bir parantez açarak belirtelim.

Yurtdışı borçlanması için başvuruda aranan özelliklerse şöyle belirlenmiştir:

• Kişinin bir süre Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması
• 18 yaşından büyük olması
• Yurtdışında belli bir süre ikamet etmesi
• Yurtdışında çalıştığı süreleri belgelerle ifade edebiliyor olması.

Hangi Süreler Yurtdışı Borçlanmasına Dahildir?

Halihazırda yurtdışında çalışmakta olan tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve mavi kartlılar yurt dışında çalıştıkları süreyi, çalışmayan kadınlar ise ev kadını olarak geçen sürelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na borçlanarak Türkiye’de emeklilik hakkı kazanabilirler. Yurtdışı borçlanması kapsamında olan bu sürelerin sosyal güvence açısından Türkiye’de çalışılmasıyla hiçbir farkı yoktur. Bu hak vatandaşlarımıza ve mavi kartlılara 3201 sayılı kanunla verilmiş olmakla birlikte, zorunluluk değil; haktır. Yani isteyenler başvurup yurtdışında çalıştıkları sürenin tamamını ya da istedikleri kısmını borçlanabilirler veya bu haklarını hiç kullanmayabilirler.

Ayrıca yurtdışında iki ayrı yerdeki hizmet arasında geçen 1 yıla kadar olan işsizlik süreleri de yine isteğe bağlı olarak yurt dışı borçlanmasına dahil edilebilir.

Yurtdışı Borçlanması Başvurusu Nasıl Yapılır?

Öncelikle vatandaşlarımız yurtdışında çalışıyor olsalar bile, borçlanma için yapacakları başvurunun elden yapılması gerektiği için Türkiye’ye gelmeleri gerektiğini söyleyelim. Ne yazık ki posta yoluyla gönderilen belgeler işleme alınmıyor.

Yurt dışı borçlanması başvurusunda istenen belgeler şöyledir:

• Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi (Herhangi bir SGK İl Müdürlüğünden istenebilir ya da yazımızın sonunda verdiğimiz linkten edinebilirsiniz.)
  
• Çalışılan ülkedeki sigorta kurumundan alınacak tüm hizmet cetveli ya da sigorta kartları.
• Çalışılan ülkenin vergi dairesi tarafından çalışılan süreye dair belge.
• Çalışılan ülke ya da ülkelerdeki konsolosluk, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri ya da ataşelik gibi bir Türk temsilciliğinden alınacak, yurtdışı borçlanma için kullanacağı belirtilmiş hizmet belgesi.

Yukarıdaki belgelerle birlikte bulunduğunuz ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’ne bizzat gidip yurtdışı borçlanması için başvuru yapmalısınız. Başvurunun sonuçlama süreci yasal olarak 30 güne kadardır, bu süre tamamlanana kadar başvurunuzun sonucunu öğrenirsiniz.

Hangi Ülkelerde Çalışanlar Türkiye’de Emekli Olur?

Son zamanlarda cevabı merak edilen sorulardan birisi de hangi ülkelerde çalışanlar Türkiye’de emekli olur sorusudur. Türkiye’den emekli olabilmek için bazı şartlar gerekmektedir. Yurtdışında çalışılan sürenin borçlanılması şeklinde Türkiye’den emeklilik hakkı elde etmek için, Türkiye ile ikili Sosyal Güvenlik Antlaşması imzalamış olan ülkelerden birinde çalışmış olmalısınız. Şu an Türkiye’nin 23 ülke ile Sosyal Güvenlik Antlaşması bulunmakta, bu ülkelerde çalışan Türk vatandaşları borçlandığı takdirde bulundukları ülkedeki çalışma sürelerini Türkiye’de çalışmış gibi saydırabilirler.

Aşağıdaki ülkelerde çalışanlar Türkiye’de emekli olabilirler:

• Birleşik Krallık
• Almanya
• Hollanda
• Belçika
• Avusturya
• İsviçre
• Fransa
• Danimarka
• İsveç
• Norveç
• Libya
• K.K.T.C
• Makedonya
• Azerbaycan
• Romanya
• Gürcistan
• Bosna-Hersek
• Kanada
• Kebek
• Çek Cumhuriyeti
• Arnavutluk
• Lüksemburg
• Hırvatistan

Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi için TIKLAYINIZ!