ref: refs/heads/v3.0
emeklilikssksgkbağkurkredilerkosgebengellie-devlet

Emekli Olup Çalışanların Vatandaşların Hakları Nelerdir?

Emekli Olup Çalışanların Vatandaşların Hakları Nelerdir?
12.07.2020

Günümüz ekonomik düzeninde bazı emekli olan vatandaşlar, emekli olduktan sonra da çalışmak zorunda kalmaktadır. Bu vatandaşlar emekli olduktan sonra çalışmak birtakım haklar doğurmaktadır.

  • İzin hakları: 1 ila 5 yıl arasında çalışanlar için yılda 14 günlük izin hakkı, 6 ila 14 yıl arasında çalışanlar için yıllık 20 günlük izin hakkı, 15 yıl ve üzeri çalışanlar için yılda 26 gün izin hakkı tanınır. 50 yaşından büyük vatandaşlar yılda en az 20 gün izin kullanırlar.
  • İhbar tazminatı: Hizmet süreleri 6 aydan fazla olan çalışanlar için 2 haftalık bildirim süresi ve 2 haftalık ücret ödemesi, 6 ay ila 1,5 sene arasında çalışanlar için 6 haftalık bildirim süresi ve 6 haftalık ücret ödemesi, 3 sene ve daha fazla sene çalışanlar için 8 haftalık bildirim süresi ve 8 haftalık ücret ödemesi yapılır.
  • Kıdem Tazminatı: Emekli olduktan sonra bir işte çalışanlar için 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim doldurma zorunluluğu bulunmadığından (emekli oldukları yerde bu şartlara uyduklarından) şimdiki iş yerinizden geçerli bir sebeple ayrılırsanız ya da işten çıkartılırsanız kıdem tazminatı alma hakkınız hala yürürlüktedir.

Emeklilikten Sonra Tekrar Çalışma Nedir?

Ekonomik olarak emekli maaşı ile geçinemeyen vatandaşlar, emekli olduktan sonra farklı bir işte çalışırlar. Bu durum emeklilik sonrası tekrar çalışma denir. Emeklilik sonrasında çalışmaya karar veren kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu’nun belirlediği Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP)’ nden bazı koşullar altında yararlanabilirler.

Sosyal Güvenlik Destek Primi Nedir?

Kanunlarla belirlenen prim tutarını doldurmuş ve emekliye ayrılmış, emeklilik ve yaşlılık maaşı bağlanmış sigortalıların bu aylıkları kesilmeden kendilerinden alınan prime Sosyal Güvenlik Destek Primi denir.

Bu prim için kesintiler şu şekildedir:

  • %2’lik Kısa Vadeli Sigorta Kolları Primi İşveren Payı,
  • %22,5 Sosyal Güvenlik Destek Primi İşveren Payı
  • %7,5 Sosyal Güvenlik Destek Primi İşçi Payı olmak üzere yüzde 32’lik bir kesintidir.

SGDP’ nin emekli aylığına herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

Sosyal Güvenlik Destek Primi Kim Tarafından Ödenir?

Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) 2008 Ekim ayından sonra sigortalanmış kişilerin yeni işverenleri tarafından ödenir. SGDP, işçinin işverene bağlı olarak bir süre iş görmeyi ve işverenin de aynı şekilde iş verip ücret ödemeyi kabul ettiği sözleşme ile çalışan sigortalıların yaşlılık aylığından kesilemez.

Sosyal Güvenlik Destek Primi Kimlerden Kesilmez?

  • Kendi hesabına tarım işi ile ilgilenen ve bu nedenle emekli olan tarım işçilerinden,
  • Yurtdışında çalıştırılmak için yurtdışına çıkmış, emeklilik ve yaşlılık aylığı alan işçilerden,
  • Cumhurbaşkanlığına seçilenler,
  • Bakanlar Kurulu üyeliğine atananlar,
  • Yasama Organı üyesi olarak seçilenler,
  • Mahalli idareler seçimi sonucu görev alanlar,
  • Örgün eğitim kurumlarında yaş haddini aşmamış olarak ders verenler,
  • Vakıf üniversitelerinde çalışanlar,
  • Cumhurbaşkanı ve Başbakan tarafından atananlar,
  • TBMM’nin kararı ile atanan ya da görevlendirilenlerden

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 60. Maddesi a fıkrasınca SGDP kesintisi uygulanmamaktadır.

SGDP Nasıl Sorgulanır?

Emeklilikten sonra çalışanların ödemesi gereken prim olan SGDP, SGDP Tescil Kaydı sorgulama ile e-devlet üzerinden sorgulanabilir.

SGDP sorgulamak için yapmanız gerekenler şunlardır:

  • https://giris.turkiye.gov.tr/Giris/ sayfasından T.C Kimlik Numarası ve e-Devlet şifrenizi giriniz.
  • Sol üst kısımdaki e-hizmetler seçeneğine tıklayınız.
  • 4A emekli kesintileri seçeneğine tıklayınız.

Emekli Memur Nerelerde Çalışabilir?

Emekli olan memurlar genel anlamda tekrar kamuda çalışamasalar da bazı istisnai durumlar mevcuttur. Emekli olduktan sonra çalışmak isteyenlerin çalışabileceği istisnai kamu kuruluşları:

  • Sermaye Piyasası Kurulu,
  • Rekabet Kurumu,
  • RTÜK,
  • Kamu İhale Kurumu,
  • Belediyeler,
  • İl özel idareleri,
  • Belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler
  • Özel kanunla kurulmuş kamu kurumları

Dikkat edilmesi gereken nokta, bu kamu kurumlarının birine emekli olduktan sonra atanan vatandaşların emekli aylığı kesilmektedir. Emekli memurlar bu kurumlardan başka kamu kurumlarında çalışamasalar da, özel kurumlarda çalıştıkları takdirde güvenlik destek primine (SGDP) dahil olarak hem emekli aylıklarını hem yeni işlerinden gelen maaşı alarak çalışabilme hakkına sahiptirler.

Emekli Olduktan Sonra Çalışmak Anayasaya Aykırı Mıdır?

Anayasanın 60 ve 65. maddelerine göre emekli olduktan sonra çalışmanın yasal anlamda bir aykırılığı bulunmamaktadır. Aksine emekli vatandaşlar özlük haklarını koruyarak aile bütçesine ve ekonomiye katkıda bulunmaktadırlar. Tek yasal zorunluluk kaçak olarak çalışmadan, SGK’ ya güvenlik destek priminin ödenmesidir. Aksi takdirde, bu zorunluluğu yok sayan işverenler maddi yaptırımlara tabi tutulurlar.

Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatından Yararlanılır?

Kıdem tazminatı istifa eden vatandaşların bazı şartlar altında yaralanabileceği bir haktır. Bu şartlar şöyle açıklanabilir:

  • İşveren tarafından ağır ve yıpratıcı şartlarda çalıştırılmak,
  • İşverenin sigortaları zamanında yatırmaması,
  • SGK giriş – çıkışının işçiden habersiz yapılması,
  • Resmi tatillerde işçinin mesai ücretinden muaf tutulması,
  • Evlilik nedeniyle istifa eden kadın çalışanlar.

İstisnai durumlar olmaları ile birlikte kabul alması gereken şartları içermektedir. Sebepsiz yere ya da farklı özel sebeplerden dolayı istifa eden çalışanlar kıdem tazminatından yararlanamazlar.

Emekli Çalışanlar Neden Sigortalı Çalışmalıdır?

Sigortalı emekli çalışanlar iki farklı başlık altında avantajlı durumdadırlar. Sosyal güvenlik destek primi ile çalışan vatandaşlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından yararlanabilmektedir, diğer bir avantaj ise kıdem ve ihbar tazminatıdır. Bu sebeplerden dolayı bir emekli yeniden çalışmak isterse kaçak yol ile primi ödenmeden değil, yasal yoldan çalışmaya başvurmalıdır.

Aksi takdirde, emekli olduktan sonra kaçak olarak çalışan ve işçi çalıştıran işverenleri ağır cezalar beklemektedir. Sigortasız işçi çalıştırma ihbar numarası 170’tir. Aynı şekilde sigortasız emekli çalışanlar da bu telefon üzerinden ya da SGK İl Müdürlükleri’ne yazılı yolla ulaşabilirler.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası Nedir?

Emekli olduktan sonra çalışan ve SGDP’ye tabi olan çalışanların sahip olduğu iş kazası ve meslek hastalığı hakları şu şekilde açıklanabilir:

  • Geçici iş göremezlik durumlarına, bu süre zarfında günlük olarak iş göremezlik ödemesi yapılır.
  • İş kazası ölümle sonuçlanırsa, ölen çalışanın ailesine gelir bağlanmak zorundadır.
  • Ölüm geliri verilen ailenin kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmek zorundadır.
  • Kalıcı olarak iş göremeyenlere sürekli iş görmezlik ödeneği verilir.

İş Göremezlik Raporu Hangi Durumlarda Bağlanır?

Yüzde 10 oranında iş göremez hale gelinmesi durumunda çalışana iş göremezlik geliri bağlanır. Bu gelir meslekteki kazanma gücündeki kayıp oranının değişimine göre belirlenir. Prim durumuna göre, kazancın %70’i üzerinden iş göremezlik oranına göre belirlenir. Asgari ücreti 2.588 TL olan bir işçi eğer %40’lık bir iş göremez raporu alırsa emekli maaşına ek olarak 358 TL’lik iş göremez geliri eklenir.

Tescil Kayıt Bilgileri Nelerdir, Ne İşe Yarar?

Tescil kayıt dökümü emeklilik sırasında ve emekli olduktan sonra çalışmak isteyip Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) sorgulama işlemlerine tabi tutulan çalışanlar için gerekli olan döküm bilgileridir. Bu bilgilere e-devlet üzerinden arama kısmına tescil kayıt bilgileri yazılarak ulaşılabilir.

Bu bilgiler:

  • Ad ve soy ad
  • T.C. kimlik numarası
  • 4A sicil numarası
  • İşe başlanan tarih
  • Çalışılan toplam gün sayısı
  • Sigorta durumu
  • 4A iptal sicilleri’ dir.

Not: 4A sicil numarası Sosyal Güvenlik Kurumu’nu temsil etmektedir.

Tüm Bankaların Emekliye Kredi Yaş Sınırı Ne Kadar?

Kadınlar İçin Emeklilik Yaşı Tablosu ve Emeklilik Şartları

Emeklilik Aylığı (Maaşı) Hesaplama Nasıl Yapılır?

Yorumlar

Yorumu Cevapla [ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]

  1. Turgay dedi ki:

    Emekli oldum sgdp ile çalışırsam emekli maaşını ileriye dönük etkilermi

  2. erhan dedi ki:

    merhaba emekli olduktan sonra 13 yıldır aynı işyerinde çalışmaktayım SGDP ririmlerin yatırılmadını farketim 13 yıldır izin kulanmıyorum kıdem tazminatını hakkımı nasıl alabilirim

  3. erhan çolak dedi ki:

    merhaba aynı işyerinde emekli olduktan sonra 13 yıldır çalıişmaktayım SGDP pirimlerinin 6 aydır yatıgını farketim benhakıkımı nasıl araryabilirm senelik izinlerim dahai yok

  4. Zafer Kopuz dedi ki:

    Emekli olduktan sonra aynı firmada 5 yıldır çalışmaktayım ve ayrılmak istiyorum tazminat hakkım varmı, var ise nasıl bir yol izlemem lazım, teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim.

  5. aliriza dedi ki:

    emekliyim yerel belediyede taşron olarak calışıyordum khk göre cıkışım verildi ihbar ve kidem tazminatımı kimden alabilecem

  6. pervin özülker dedi ki:

    merhabalar 4a dan emekli olduktan sonra son 2,5 yıldır tekrar çalışmaya başladım son 2.5 yıllık emekli maaşımı iade ederek emekli çalışan statüsünden çıkarak ve farkı ödeyerek 1 yıl daha çalıştıktan sonra son 3.5 yılda ödenen pirim üzerinden emekli olabilirmiyim .Geriye dönük kaybettiğim zamanı tekrar kazanabirmiyim

    1. Danışma Birimi dedi ki:

      Pervin hanım merhaba,

      Emekli olmadan önce ve sonra ödenen primin sigorta kolları farklıdır. bu nedenle geriye dönük söylediğiniz şekilde işlem yapamazsınız.

  7. ERGUN ALEV TOPOYAN dedi ki:

    EMEKLİ OLAN BİR KİMSE 1479 SAYILI KANUNA GÖRE TEKRAR ZORUNLU SİGORTALI OLABİLİRMİ

    1. Danışma Birimi dedi ki:

      Merhaba,

      Emekli olan kişiler 1479 sayılı kanuna göre sigortalı olamazlar. Bağ-Kur, SSK veya T.C. Emekli Sandığı emeklisi olup da emekli olduktan sonra işçi olarak çalışanların işverenleri SSK’ya her ay emekli işçileri için SGDP (sosyal güvenlik destek primi) ödemek zorundadırlar. Dolayısıyla SGDP ne tabi olarak çalışılabilir..