Ülkemizde birçok meslek çeşidi vardır ve meslek sahibi olanlara bazı belge alma zorunluluğu getirilmiştir. Çeşitli kanunlar çerçevesinde nitelikleri farklı olan işlere getirilen bu zorunluluk kapsamına birçok meslek girmektedir. Biz de bu yazımızda “Hangi mesleklerde, işlerde belge almak zorunludur?” sorusuna cevap vereceğiz.
Her mesleğin zorluğu aynı değildir. Bazı meslekler rahatken, bazı meslekler çok ağır ve tehlikeli meslekler kapsamına girmektedir. Ağır ve çok tehlikeli işlerde çalışmakta olan kişiler mesleğe girmeden önce bazı belgeleri almak zorundadır. Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilen kararlar kapsamı ile birçok meslek belge alma zorunluluğuna sahiptir.
Mesleki yeterlilik belgesi almak zorunda olan meslekler ilk olarak ağır olan ve tehlikeli olan işlerdir. Fakat sonraki aşamalarda bütün meslekler bu kapsama alınacağı belirtilmiştir. Ağır ve tehlikeli işlerde çalışmakta olan kişiler, mesleki yeterlilik belgesi almak zorunda olan meslek grubunda yer almaktadır. Böylece bu mesleklerde belgesiz eleman çalıştırılması suç olarak kabul edilmiştir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi
Mesleki yeterlilik, kişinin işinde uzmanlaşmış olması ve konuya vakıf olması anlamına gelmektedir. Günümüzde, mesleki yeterlilik belgesi ağır şartlar altında çalışan kişilere verilen bir belge olarak bilinmektedir. Mesleki yeterlilik belgesi, Avrupa Birliği ile ilgili olan projeler kapsamındadır ve işlerin daha güvenli bir şekilde yapılmasını gerektirmektedir.
Mesleki yeterlilik belgesine sahip olabilmek için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Ülkemizdeki kanunlar kapsamında birçok mesleğe bu belgeyi alma zorunluluğu getirilmiştir. Bu sayede artmakta olan iş kazaları önlenmiş ve çalışanlar için daha güvenli bir iş ortamı oluşturulmaya çalışılmıştır.
Mesleki yeterlilik belgesi için başvurmuş olan adaylar, başvurdukları alan ile ilgili sınav ya da sınav benzeri yöntemler ile sınanırlar. Yapılan değerlendirmelerin sonucunda da başarılı olan kişilere Mesleki yeterlilik belgeleri takdim edilir. Başvuru yapmış olan kişiler birden fazla mesleki yeterlilik belgesine sahip olabilir. Bunu engelleyen bir kanun maddesi bulunmamaktadır.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Alma Zorunluluğu Olan Meslekler
Her mesleğin bu belgeyi alma zorunluluğu yoktur. Fakat yapılan açıklamalara bakıldığında ilerleyen zamanlarda diğer mesleklere de zorunluluk geleceği görülmektedir. Mesleki yeterlilik belgesi almada işleri ağır ve tehlikeli olan kişilere öncelik tanınmıştır. Hangi mesleklerde, işlerde belge almak zorunludur sorusunun cevabına gelelim şimdi. Buna göre belge alma zorunluluğu bulunan meslek grupları şu şekildedir:
- Ahşap Kalıpçısı.
- Kaynakçı.
- Bacacı.
- Betonarme Demircisi.
- Doğalgaz işi ile ilgili alt meslek grupları elemanları.
- İnşaat sektörü alanında çalışan her bir alanda işçilik yapanlar.
- Asansör Montaj ve Bakım Görevlisi.
- Duvarcılar.
- Kalıpçılar.
- Hidrolik Pnömatik ile ilgilenenler.
- Isı Yalıtımcısı.
- CNC programlamacısı.
- Ses yalıtımcıları.
- Alüminyum Kaynakçıları.
- İskele Kurum Elemanı.
- Otomotiv alanında hizmet veren montajcı.
- Mekanikçi.
- Elektromekanikçi.
- Makine Bakım Elemanları.
- Direnç Kaynak Ayarcısı.
- Alçı Levha Uygulayıcısı.
- Kaynak Operatörleri.
- Tünel Kalıpçısı.
Buna göre bu kapsamda çalışan kişiler mesleki yeterlilik belgeleri olmadan işte çalışamayacaklar. Bu kapsamda denetlemeler iş müfettişleri tarafından yapılacaktır. Eğer kişi belgesi olmadan çalışırsa, bunun saptanması halinde işverene ya da vekiline idari para cezası kesilecektir. Mesleki Yeterlilik belgesi, meclisimiz tarafından 4 Nisan 2015 tarihinde kabul edilmiş ve uygulamaya konmuştur.
Kanun kapsamında birçok kolaylık da getirilmiştir. Buna göre mesleki yeterlilik şartı aranmayacak olan belgeler de bulunmaktadır. Bu belgeler şunlardır:
- Ustalık Belgesi
- Mesleki Eğitim Lise Diploması
- Mesleki Yeterlilik Belgesi
- Üniversite ve Yüksekokul Diploması
Bu belgelerin yanında bazı belgeler kanun kapsamında geçersiz sayılmaktadır. Herhangi bir mesleki eğitim kurumunda alınmış olan belgeler, İşkur kurslarından alınmış olan belgeler ve çıraklık-kalfalık belgeleri geçersiz sayılmaktadır.
